سقراط میگفت: زندگیِ نیازموده، ارزشِ زیستن ندارد و آزمودنِ زندگی، جز همان گفتوگویی نیست که آتشِ وجدانِ ما را فروزان نگه میدارد؛ جز همان پرسشی که ما با خود یا با دیگری بهمثابهی خود در میان میگذاریم.
مهرانگیز منوچهریان در سال ۱۳۲۸، وقتی هنوز کارآموز وکالت بود، در کتاب انتقاد: قوانین اساسی و مدنی و کیفری ایران از نظر حقوق زن به بخشهایی از قانون اساسی و مدنی دربارهی حقوق زن اعتراض میکند و پیشنهاد میدهد که باید قانون تغییر کند تا زن ایرانی بتواند هم رأی بدهد و هم نمایندهی مجلس شود.
در اواخر سال ۲۰۰۱ در قندهار در افغانستان شاهد آن بودم که دختری ۹ ساله تنها در چند دقیقه کلاشنیکف را باز کرد، گلولهها را بررسی کرد، و تفنگ را دوباره با گلولههای سالم پر کرد. این بچه در خانهای گلی در وسط یک قبرستان زندگی میکرد. من هم در آنجا زندگی میکردم. با خانوادهی او به این دلیل همخانه بودم که داشتم سقوط حکومت طالبان را برای رادیوی عمومی ملی (NPR) در آمریکا پوشش میدادم.
بعضی از کشورها موفق شدهاند که بر بیماری کووید-۱۹ غلبه کنند و بعضی دیگر، در برابر آن کاملاً به زانو در آمدهاند. برای مثال، تلفات ژاپن با جمعیتی ۱۲۶ میلیونی، فقط ۵ هزار نفر بوده است اما در مکزیک که جمعیتی تقریباً برابر با ژاپن دارد، بیش از ۱۵۰ هزار نفر جان باختهاند. علت این تفاوت فاحش چیست؟ ثروت و توان مالی؟ ظرفیت و امکانات بیمارستانها؟ سن و سال بیماران؟ یا آب و هوا؟
کارزار «زیستبومکشی را متوقف کنید» به دنبال آن است که تخریب طبیعت را به جرمی بینالمللی تبدیل کند. این فراخوان با استقبال روبهرو شده است، اما تحولی که نظام حقوقی ما به آن احتیاج دارد بسیار وسیعتر است و مایهی شرمساری است که ایدههایی مانند حقوقِ طبیعت هنوز به رسمیت شناخته نشدهاند.
در منشور کوروش به سربازان توصیه شده است که تفتیش عقاید نکنند و به دین و مذهب مردم کاری نداشته باشند یا برای رفتار با اسیران نوعی موازین حقوق بشری تعریف کرده و این قوانین در تمام جغرافیای تحت فرمانروایی او به طور یکسان لازمالاجرا بود. به همین دلیل، در تمام پهنهی ایران بزرگ یک جرم مشخص، مجازات مشخصی داشت.