دادخواهی، به‌ویژه در برابر رژیم‌های تمامیت‌خواه، کارکردی ویژه و فایده‌ای دوچندان دارد زیرا علاوه بر افزایش هزینه‌ی خودکامگان، تک‌روایت حاکم از وضعیت موجود را نقض می‌کند و روایت حقیقی را در برابر آن می‌نهد. درنتیجه، دادخواهی، هیمنه‌ی خودکامه را در هم می‌شکند.
«کتاب‌های ایوان کلیما در بسیاری از کشورهای دنیا منتشر شده. حتی در ایران. آیا در فرهنگی چنین متفاوت، مردم می‌توانند از کتاب‌های او سر در بیاورند؟ کلیما در پاسخ می‌گوید: "به گمانم بله. داستان‌های کوتاه من، گرچه بر اساس ماجراهای خاص نوشته شده، اما کاملاً جهان‌شمول است."»
سرگذشت ایوان کلیما، بهومیل هرابال، واتسلاو هاول و ... سرنوشت کسانی است که به‌رغم فشارهای نظام خودکامه، مشعل استقامت سازنده را در چکسلواکی فروزان نگه داشتند. آنها وقتی از دانشگاه اخراج شدند، سمینارهای زیرزمینی را برگزار کردند. وقتی ممنوع‌القلم شدند، جزوه‌های سامیزدات را نوشتند و پخش کردند و زمانی که از اجرا در سالن‌های عمومی بازماندند به تمرین و اجرای نمایش‌های خصوصی روی آوردند.
ایوان کلیما از چهره‌های برجسته‌ی ادبیات معاصر چک است که در ایران نیز کتاب‌های متعددی از او به فارسی برگردانده شده است. او در این مصاحبه از شرایط زندگی و کار ادبی در دوران حکومت تمامیت‌خواه چکسلواکی می‌گوید و این که چرا به جای زندگی در تبعید، به کشور خود بازگشت.