سیدحسن تقیزاده، از آرمانگرایی تندرو تا محافظهکاری گوشهنشین
پرویز نیکنام
سیدحسن تقیزاده در سال ۱۲۵۷ خورشیدی در تبریز به دنیا آمد. پدرش امام جماعت مسجد بازارچهی تبریز از شاگردان شیخ مرتضی انصاری در حوزه نجف بود که آرزو داشت فرزندش را برای به دست آوردن اجتهاد به نجف بفرستد.
اتباع بیگانه؛ ماجرای یک مهاجر افغانستانی در ایران
احمد شاه بیان
حوالی ساعت ۲ بامداد پنجشنبه مرا در برابر یک مغازهی پیتزافروشی که شبها آنجا کار میکنم دستگیر کردند.
گذشته و حالِ خشونت
فیلیپ دوآیر
آیا انسانها ذاتاً به خشونت گرایش دارند یا این که ارتکاب خشونت مستلزم غلبه بر بیمیلیِ ذاتی است؟ آیا غلبه بر این بیمیلی برای انسانهای مدرن دشوارتر از قرون گذشته است؟ آیا خشونت ابزار یا عملی اجتماعی است که به فرهنگ بستگی دارد؟
عکسهای خانوادگی کافکا، سنت و هویت یهودی؛ عشق و نفرت به پدر
امید رضایی
به مناسبت صدمین سال تولد فرانتس کافکا، نویسندهی چک-آلمانی، کتابخانهی عمومی فدرال برلین نمایشگاهی از عکسهای خانوادگی او برگزار کرد. بخشی از ۱۳۰ عکس این نمایشگاه برای اولین بار در معرض دید عموم قرار گرفت.
ترورهای ایدئولوژیک با چاقو در ایران معاصر: از بابی و بهائیکشی تا قتلهای زنجیرهای
فاطمه شمس
این یادداشت به بازخوانی پروندهی ترورهای ایدئولوژیک جمعی از دگراندیشان ایران معاصر میپردازد که با پشتیبانی و فتوای آخوندهای شیعه و به دست اسلامگرایان با چاقو به قتل رسیدند.
از کیهان تا لوتوس، حق چشمانداز
ناصر کرمی
آیندگانِ ما، به فرض بقای انسان بر زمین، خیلی تنهاتر از ما خواهند بود. ما در جهانی به قطر ۹۳ میلیارد سال نوری تنها هستیم و آنها در جهانی به قطر ۲ تریلیارد سال نوری تنها خواهند بود.
«یک گاو نرِ سیاھه، که گاھی میتونه تو رو بکُشه!»؛ گزارشی از جشنوارهی رقص و آواز فلامنکو در اسپانیا
رضا علامهزاده
شرکت در جشنوارهی فلامنکو برایم تجربهای بود یگانه. من که گمان داشتم بسیار از این ھنر یکتا میدانم بهروشنی دریافتم که از این خُمِ سرشار از بادهی صافی، ھنوز جز پیمانهای بیش ننوشیدهام.
وطن جا مانده یا تن؟ مروری بر کتاب «تبعید یا زندان»، اثر صدیقه وسمقی
منصوره شجاعی
«زندان انتخاب من نیست. اما انتخاب زندان به جای تبعید راهی است که به مقصد من نزدیکتر است.»
حکمرانی بر کرهی زمین
جانتان بلیک، نیلز گیلمَن
سازمان ملل و نهادها و بخشهای متعدد آن ــ از یونسکو تا اتحادیهی جهانی پست ــ نه در برابر بشریت و نه در برابر جهان بلکه فقط در برابر کشورهای عضو پاسخگو هستند.
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران ــ درس چهارم، دین و دولت
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.
ابتذال شر؛ عظمتزدایی از فرومایگانِ هیولانما
هرمز دیّار
«از میانبردن چند هیولای منفرد راحتتر است تا مقابله با میانمایگیِ غیراخلاقی و بیانتهایی که در میلیونها نفر نهفته است.»
چگونه فضیلتمندانه بحث و فحص کنیم؟
جوزف اشمید
فردِ دارای فضیلت اخلاقی همواره برای نیل به کمال اخلاقی تلاش میکند. او این کار را از رهگذر کنش مدام و عادت کردن به انجام کارهای خوب و اجتناب از بدی انجام میدهد.
عزتالله نگهبان، پیشگام باستانشناسی نوین ایران
پرویز نیکنام
پائیز ۱۳۴۰ درست دو سال بعد از تأسیس مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران، این مؤسسه در برنامهی حفاری تپه مارلیک با ادارهی باستانشناسی وابسته به وزارت فرهنگ شرکت کرد که سرپرست این گروه دکتر عزتالله نگهبان بود.
سلوک سیراک و سیر خطهایش
فرشته مولوی
خواببیدار به صد سالِ پشتِ سر نگاه میکنی و میبینی جز آن تکهی هموار و تابناک دههی چهل و دو سه سالی از دههی بعد که بیشتر از جنس چهل است تا از جنم پنجاه، باقی همه سنگلاخی زیر پای رهرو هنر و ادب این خطه بوده و بس.
مقاومت زنانه
بشرا جهانی
این نامه و دلنوشتهی من برای زنانِ همسرنوشتم است تا بخوانند و آگاه شوند که تنها نیستند. ما در هر گوشهای این مبارزه را به شکلهای متنوع ادامه خواهیم داد، حتی اگر هیچ چیزی برایمان باقی نماند.
چهاردهمین همایش دوسالانهی ایرانشناسی
ایقان شهیدی
امسال همایش دوسالانهی ایرانشناسی از ۱۲ تا ۱۵ اوت برای نخستین بار در مکزیک و با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از استادان، محققان و دانشجویان حوزهی ایرانشناسی از چهارگوشهی جهان برگزار شد.
سیاست، دموکراسی و آزادی بیان در کویت
دنیل توانا در گفتوگو با فرناز سیفی، همایون معمار
کویت دهههاست که در خاورمیانه و در میان کشورهای عضو «شورای همکاری خلیج فارس» به فضای سیاسیِ بازتر، جامعهی مدنی پویا و مؤثر و آزادی بیانِ نسبی شهرت دارد.
بازتاب خاطره؛ مروری بر زندگی و آثار بهجت صدر
نهال تابش
نگاهی به زندگی و آثار بهجت صدر، نقاش نوگرای معاصر که از پیشکسوتان هنرهای تجسمی در ایران بود.
دین چگونه در دنیایی بیخدا دوام میآورد؟
شادی حمید
تا چندی قبل، به نظر میرسید که دین رو به زوال است. تصور بر این بود که وقتی مردم ثروتمندتر و تحصیلکردهتر شوند، نیاز به آرامشبخشی و معنابخشیِ دین کاهش خواهد یافت.
روزهای سربی؛ خاطرات اردوگاه سفیدسنگ
یونس حیدری
«روزهای سربی» روزنوشتهای یونس حیدری است از زندگی در اردوگاه سفیدسنگ در اواخر دههی ۱۳۷۰ در ایران. این اردوگاه که هنوز در شهرستان فریمان دایر است، گذرگاهی است برای اخراج و بازگرداندن افغانستانیهای ساکن ایران به افغانستان. «روزهای سربی» یادآور تمام ستمهای رفته بر مهاجران، بیکاغذان و نادیدهگرفتهشدگان افغانستانی است.
«من زندهام»: قلم در دست زنان افغانستان
بتول حیدری در گفتوگو با آیدا حقطلب
در دنیایی که دههها است افغانستان را با جنگ، تروریسم و طالبان میشناسد، قرار گرفتن واژههایی همچون ادبیات، داستان کوتاه و نویسندگان زن در کنار نام این کشور احتمالاً ترکیبهای ناآشنایی را میآفریند.
