انقلاب مشروطه و انقلاب سال ۵۷ چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟ چه عواملی مانع تحقق آزادی، عدالت و مردم‌سالاری در دوران مشروطه شد؟ حضور جبهه‌ی ملی و احزاب چپ در مجلس و دولت چه تأثیراتی داشت؟ اینها و پرسش‌هایی دیگر از این دست را در گفتگویی با کاظم کردوانی، جامعه‌شناس، در میان گذاشته‌ایم.
در جریان جنگ جهانی دوم بیش از صدهزار نفر لهستانی راهی ایران شدند. عده‌‌ی کمی آنها در نهایت در ایران ماندند، ازدواج کردند و خانه و زندگی برای خود ساختند، روزنامه منتشر کردند، تئاتر و نمایشگاه‌های هنری و کنسرت‌های موسیقی داشتند و رستوران و کافه و قنادی و آرایشگاه به راه انداختند. تبعیدی‌های لهستانی در ایران، آن‌چنان که خود روایت کرده‌اند، از ایرانیان مهربانی و روی خوش دیدند. و گذر و حضورشان ردپای پررنگی در ایران باقی گذاشت.
سید عبدالله انوار، نویسنده و پژوهشگر و فرزند سید یعقوب انوار از روحانیون مشروطه‌خواهی که در زندان باغشاه محبوس شد، دیروز در ۹۸ سالگی درگذشت. به مناسبت درگذشت او این مصاحبه را که حدود دو سال پیش منتشر شده بود بازنشر می‌کنیم. در این گفتگو او از واقعه‌ی دستگیری و زندان پدرش می‌گوید.
کشف آثار هنری و فناوری‌های پیچیده با قدمت ۴۰ هزار ساله در اروپا این تصور را پدید آورده بود که جهشی ژنتیکی باعث به وجود آمدن گونه‌ای از انسان‌ها در اروپا شده است که نوعی برتری شناختی دارند. همین تصور مبنای بسیاری از توسعه‌طلبی‌های استعماری و قوانین نژادپرستانه بود. اما وینس توضیح می‌دهد که یافته‌های جدید نادرستی این تصور را نشان می‌دهند.
در دهه‌ی ۱۹۸۰ مارگارت تاچر گفت: «آلترنانتیوی وجود ندارد.» این حرف مرا خشمگین کرد زیرا ته دل‌ام می‌دانستم که حق با او است: چپ‌ها جایگزین معقول یا مطلوبی برای سرمایه‌داری نداشتند.
از همان زمان که آدولف هیتلر در آلمان به قدرت رسید، تعدادی از یهودیان آلمانی به مخالفت با رژیم او برخاستند. زنان یهودی در این اعتراضات سهم بسزایی داشتند اما تا همین اواخر نقش آنان نادیده گرفته شده بود. ایستادگی زنان یهودی آلمانی در برابر رژیم نازی با خطرات شدیدی همراه بود.
انتشار یک عکس جنجالی از مسیو ژوزف نوز بلژیکی وزیر کل گمرکات ایران در زمان مظفرالدین شاه، با لباس آخوندی و عمامه بر سر، با اعتراض عمومی علما مواجه شد و نه تنها پایه‌های انقلاب مشروطه را بنیان گذاشت بلکه به انقراض سلسله‌ی قاجار نیز سرعت بخشید.
مبنای تاریخی و سرآغاز تئوری توطئه چیست؟ مصادیق تئوری توطئه در تاریخ معاصر ایران کدام‌اند؟ آیا در ایران پیش از قرن ۱۹ هم تئوری‌های توطئه وجود داشت؟ مذهب شیعه چه تأثیری در شکل‌گیری آن دارد؟ اینها از جمله پرسش‌هایی است که با دکتر عباس میلانی در میان گذاشتیم.