آیا باید هنر را سانسور کرد؟
دیزی دیکسون
پاره کردن تابلوها و نقاشیهایی که حاکی از تبعیض جنسیتیاند یا خراب کردن تندیسهای نژادپرستانه همانقدر که مشکلاتی را حل میکند مشکلات زیادی را هم به وجود میآورد. راه بهتری برای نبرد با نفرت وجود دارد.
مالیخولیای نسلکشی در سکوت کومیتاس
مهدی شبانی، اوموت بوزیل
بهرغم خاموشی زودهنگام کومیتاس و دست شستن از ساخت و اجرای موسیقی در پی نسلکشی ارامنه، او پدر موسیقی ارمنی به شمار میرود. کنسرواتوار موسیقی ایروان را به اسم او «کومیتاس» نامیدهاند. آرامگاه او نیز در همین شهر است و از آن با عنوان «پانتئون کومیتاس» یاد میکنند. هرچند نقش و تأثیر او به صورت خاص در موسیقی ارامنه و به صورت عام در موسیقی شرق میتوانست بسیار گستردهتر باشد، اما جایگاه او در میان ارمنیها همتراز یوهان سباستیان باخ در آلمان یا جوزپه وردی در ایتالیا است.
قتلهای زنجیرهای ــ اکبر سعیدی سیرجانی
امید رضایی
یکی از چهرههای مهجور در میان روشنفکران کشتهشده به دست جمهوری اسلامی، علیاکبر سعیدی سیرجانی است. مهجور نه به این معنی که کسی نامش را نشنیده یا یادی از او نمیکند. او را بیش از هر چیز بابت نامههای انتقادی، صریح و البته روشنگرش به علی خامنهای، رهبر نظام اسلامی، میشناسند. اما آن نامهها ــ با همهی اهمیتشان ــ تنها برگ آخر دفتر زندگیِ قصهگوی خوشسخنی بودند که در بیش از چهار دهه فعالیت فرهنگیاش، جزو استثناهایی بود که از یک طرف محبوب عامه بود و کتابهایش جزو پرفروشترینها، و از طرف دیگر بهواسطهی آثار پژوهشی و دانشِ کمنظیرش مورد توجه و احترام اندیشمندان و خواص.
دو برداشت رقیب از فلسفهی سیاسی، به روایت چارلز لارمور
میثم بادامچی
پرسش اساسیای که توجه لارمور را در تأملاتش دربارهی ماهیت فلسفهی سیاسی به خود جلب کرده رابطهی فلسفهی سیاسی و اخلاق است. از جهتی فلسفهی اخلاق و فلسفهی سیاسی به قلمروهای بسیار مشابهی تعلق دارند؛ هر دو به اصولی میپردازند که باید در هنگام همزیستی در جامعه در نظر گرفت.
هزینهی قضاوت نادرست
کارولین کریادو پرز
فرض کنید که مرتکب جرمی شدهاید. اگر با اقتصادِ رفتاری آشنا باشید، آرزو میکنید که دادگاهتان یا در اوایل وقت اداری تشکیل شود یا درست بعد از استراحتی زمانبندیشده مثل وقت صرف ناهار. در سال 2011 تحقیقی دربارهی 1000 حکم صادرشده توسط هشت قاضی نشان داد که بیشترین نرمش و اغماض در احکامی دیده میشود که در این ساعتها صادر شده است.
روشنفکران و بهائیستیزی در ایران
عباس میلانی در گفتگو با شبنم طلوعی
در راستای کمپین «ایران بدون نفرت» و در گفتگو با دکتر عباس میلانی، که از شرکتگنندگانِ در این کمپین نیز بوده است از عملکرد روشنفکران ایرانی و مسئولیت اجتماعی آنها در رویارویی با آزار بهائیان و تبعیض علیه آنها و دیگر اقلیتها و دگراندیشان پرسیدهایم.
واپسین سالهای بوخارین
روی مِدوِدوف
هنگامی که برای نخستین بار در بهار ۱۳۶۱ حکومت اسلامی کارزار تازهای را در رسانههایش به راه انداخت تا در آن با پخش «اعترافها» و خودزنیهای دگراندیشان و دگرباوران، ظلمت فقاهتیاش را بگستراند، یکباره به یاد محاکمات مسکو در پایان دههی ۱۹۳۰ افتادم. نمیشد این نمایشهای تلویزیونی را دید و به یاد محاکمات مسکو نیفتاد، محاکماتی که حاصل و عامل ایجاد دورانی دهشتبار در تاریخ شوروی بود که از آن با نام دوران تصفیههای خونین استالینی یاد میشود.
سود و زیانهای ناشی از فروپاشی دیوار برلین
پیتر فردریک متیوز
بسیاری دوست دارند که بدانند بزرگ شدن در آلمان شرقی و تجربهی نابودی جامعهای که جهانبینی افراد را شکل داده چگونه است. ارپنبک با دلسوزی و شفقتی که در نوشتههایش موج میزند، حقایق دوران کودکیاش در برلین شرقی را بازآفرینی میکند.
باخت همه به هیچ
داوود ناجی
این یک سقوط سنگین بود، دنیا سقوط کرده بود، بزرگترین و قدرتمندترین ائتلاف سیاسی نظامی تاریخ بشر سقوط کرده بود، آمریکا سقوط کرده بود و چه مفتضحانه و چه تحقیرآمیز سقوط کرده بود. این فقط سقوط یک حکومت آلوده به فساد نبود، این سقوط امپراطوری قرن بود، و پایان باور میلیونها نفر به ارزشهای جهانی و نظم مسلط جهان بود که حمایت از ارزشهای جهانشمول را یدک میکشید.
فقدان پیشرفت در فلسفه
کریس دیلی
بهرغم غنای پرسشها و قرنها زمان که برای رسیدگی به آنها صرف شده، فیلسوفان هنوز به ارائهی هیچ پاسخی موفق نشدهاند. آنها کوششی سخت و طولانی کردهاند اما هیچ یک از پاسخهایی که به این پرسشها ارائه دادهاند، مقبولیت نیافته است. این پاسخهای پیشنهادی را بلافاصله فیلسوفانی دیگر وارسی کرده و نواقص آنها را کشف و اشتباهات یا فرضیات تردیدانگیز آنها را آشکار کردهاند.
«طالبان برای حکومت کردن محتاج به رسمیّت شناخته شدن از سوی جامعهی بینالمللی است»
کریم پاکزاد
پیشروی برقآسای طالبان را چگونه میتوان توضیح داد؟ آیا به قدرت رسیدن آنان پیامدهایی مثل بیست سال قبل خواهد داشت؟ برخلاف انتظار همه، طالبان در پانزدهم ماه اوت جاری کابل را تصّرف کردند. این پیروزی نه تنها برای جامعهی بینالمللی و ناظران و تحلیلگران مسائل افغانستان بلکه حتّی برای خود طالبان هم غیرمترقبه و پیشبینیناشدنی بود.
فراسوی دولت-ملت
کلر وِرگِریو
افسانهای شکل گرفته است که بر اساس آن دولت مستقل، واحد سیاسی طبیعی در نظم سیاسی بینالمللی تصور میشود. بر اساس این افسانه با صلح وستفالی در سال 1648 این نظم استقرار یافت. اما تاریخ به ما نشان میدهد که این دولتها پدیدهای نسبتاً تازهاند و در نتیجه شاید بتوان از آنها فراتر رفت.
یک متر و نیم: شهر و معماری
گفتگوی لیلی نیکونظر با سامان سیف
در مورد رابطهی شهر و همهگیری چه میدانیم؟ آیا فهم ما از فضا و شهر تغییر کرد؟ آیا شهرها در پساکرونا تغییر میکنند؟ آیا میتوان شهرها را در برابر ویروسهای کشنده مقاوم ساخت؟ در بخش پنجم از مجموعه پادکستِ «یک متر و نیم» این پرسشها را با سامان سیف، معمار و شهرساز و فارغالتحصیل رشتهی طراحی و برنامهریزی استراتژیکِ شهری از دانشگاه لووَن بلژیک در میان گذاشتیم.
آنها همیشه بودند
محمود ستاره
اختلافات قومی و مذهبی و زبانی باعث شده جز در موارد استثنایی اتحاد ملی بین مردم افغانستان ضعیف باشد. همین اطلاعات اولیه باعث میشود از افغانهایی که امکان گفتگو با آنها فراهم است دربارهی وقایع اخیر کشورشان بپرسم تا شاید دانستههایی به دست آورم جز آنچه در کتاب و رسانهها دستگیرم میشود.
مرز فرهنگ و زیستشناسی در بدن زن
کریستن لیندکوئیست، مالوری فلدمن
اگر هیچکس در جنگل نباشد، آیا سقوط درخت صدایی خواهد داشت؟ بر اساس نظر رایج، پاسخ این پرسش مثبت است. اما یک ساختگرای روانشناختی خواهد گفت که درخت تنها زمانی صدا خواهد داشت که مغز فردی شنوا امواج صوتی سقوط آن را به عنوان صدا تفسیر کند. افزون بر این، فرد باید ابتدا بداند که درخت چیست تا صدای سقوط آن را درک کند. باید تفاوت آن صدا را با صدای رود یا آواز پرندگان و حتی دیگر اشیای بزرگ در حال سقوط بداند.
درسهای فلسفهی باستان برای خوب زیستن
جوئل اُوِن
در کوشش مداوم ما برای داشتنی زندگیای بهتر، فلسفهی باستان هنوز هم میتواند منبعی ارزشمند و تأثیرگذار باشد. با خواندن و به کار بستن ایدههای فیلسوفان باستان در حقیقت میتوانیم ممارستهای روحانی خود را تداوم ببخشیم و زنده نگاه داریم.
خانوادهام مجبور شدند کتابهایم را آتش بزنند
محمدزمان سیرت
چندین پیام از دوستان کابل دریافت کردم که طالبان شبانگاهی خانهها را تلاشی میکنند. با خود گفتم؛ داشتن کتابهایی که من جمع کردهام حتماً به نظر طالبان جرمی نابخشودنی قلمداد خواهد شد. بهخصوص وقتی کتاب را ورق بزنند و صفحاتی را ببینند که دربارهی فجایع خود آنهاست.
بزرگی و فرحناکیاش
ایرج قانونی
بزرگی فرحناک است. شادیای درونی و خاموش است. سلبریتی و شهرهی خاص و عام بودن، به شرط آنکه اعتبار حقیقی بیاورد، شادمانی دارد. صاحب افکار بودن، ایده داشتن و قدرت اجرای آن را در خود سراغ داشتن، در عالم اندیشه و هنر قدرت دخل و تصرف در مفهومها و فرمها را داشتن، قدرت آفرینشگری، همه ثروت و غناست و مسرتبخش است.
گرمایش زمین، آیا تلاشهای جهانی پاسخگوی بحران بزرگِ پیشِ رو است؟
شاهرخ بهزادی
از آن هنگام که پل والری، شاعر و نویسندهی معروف فرانسوی، پس از جنگ جهانی اول در سال ١٩١٩ هشدار داد که «اکنون، دیگر میدانیم که تمدنهای ما فناپذیرند»، کمی بیش از یک سده میگذرد. طی این سده، ما آگاه و ناآگاه خطراتی را که تمدن و زندگی ما را بر روی این سیاره تهدید میکنند، نادیده گرفته و با رفتاری غیرمسئولانه و کاسبکارانه به تخریب محیط زیست خود پرداختهایم.
چطور بیماریهای عالمگیر معماری را متحول ساختند؟
تئودورا فیلْکاکس
بعد از جنگ جهانی اول، یک بیماری عالمگیر معماری را متحول ساخت. در حالی که برخی از طراحان با دکوراسیونِ مجلل به تخریب و آسیب واکنش نشان دادند، مدرنیستها مسیر کاملاً متفاوتی را برگزیدند، به طوری که بسیاری از فضاهای خانگی را بر مبنایی مدلسازی کردند که یادآور بیمارستان بود.