در خلوت حضور
نهال تابش
مروری بر زندگی و کارهای لیلی متیندفتری نقاش نوگرا و از پیشگامان نقاشی مینیمالیستی یا سادهگرایانه در ایران
عراق و جهان در لبهی پرتگاه سقوط
اسامه اسبر، خالد سلیمان
«آب، منبع انسانیِ مشترک میان همهی ماست. وقتی داستانی را دربارهی تشنگی در روستایی در جنوب عراق روایت میکنم، خواننده در هنگام خواندن این روایت، از ماهیت سیاست در عراق نمیپرسد بلکه با این وضعیتِ انسانی احساس همدلی میکند.»
«با کمی تردید»: ۱ــ پنجاهوهفتیها
فهیمه خضرحیدری و حسین قاضیان
در سالگرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» مجموعه گفتوگوهای فهیمه خضرحیدری و حسین قاضیان دربارهی جامعه، سیاست و مباحث روز در ایران
غرب چه چیزی را دربارهی دموکراسی فراموش کرد
اریکا بنر
گسترش بدبینیِ جهانی دربارهی مزایای دموکراسی میتواند مایهی تشویش و نگرانیِ شدید کسانی باشد که ذهنیتِ سیاسیشان در دوران جنگ سرد شکل گرفته است.
جهان، جهانیسازی و محیط زیست
ناصر کرمی
جهانیسازی برآیند دانش مدرن و محصول نهاییِ انقلاب صنعتی و دویست سال تکاپوی بشر در مسیر رشد و توسعه است. اما بعضی میتوانند بدبینانه بگویند که این مسیر به خوبی طی نشده است و به سمت آرمانشهر (اتوپیا) هم نیست.
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران ــ درس پنجم، بازار و میدان
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.
سیدحسن تقیزاده، از آرمانگرایی تندرو تا محافظهکاری گوشهنشین
پرویز نیکنام
سیدحسن تقیزاده در سال ۱۲۵۷ خورشیدی در تبریز به دنیا آمد. پدرش امام جماعت مسجد بازارچهی تبریز از شاگردان شیخ مرتضی انصاری در حوزه نجف بود که آرزو داشت فرزندش را برای به دست آوردن اجتهاد به نجف بفرستد.
اتباع بیگانه؛ ماجرای یک مهاجر افغانستانی در ایران
احمد شاه بیان
حوالی ساعت ۲ بامداد پنجشنبه مرا در برابر یک مغازهی پیتزافروشی که شبها آنجا کار میکنم دستگیر کردند.
گذشته و حالِ خشونت
فیلیپ دوآیر
آیا انسانها ذاتاً به خشونت گرایش دارند یا این که ارتکاب خشونت مستلزم غلبه بر بیمیلیِ ذاتی است؟ آیا غلبه بر این بیمیلی برای انسانهای مدرن دشوارتر از قرون گذشته است؟ آیا خشونت ابزار یا عملی اجتماعی است که به فرهنگ بستگی دارد؟
عکسهای خانوادگی کافکا، سنت و هویت یهودی؛ عشق و نفرت به پدر
امید رضایی
به مناسبت صدمین سال تولد فرانتس کافکا، نویسندهی چک-آلمانی، کتابخانهی عمومی فدرال برلین نمایشگاهی از عکسهای خانوادگی او برگزار کرد. بخشی از ۱۳۰ عکس این نمایشگاه برای اولین بار در معرض دید عموم قرار گرفت.
ترورهای ایدئولوژیک با چاقو در ایران معاصر: از بابی و بهائیکشی تا قتلهای زنجیرهای
فاطمه شمس
این یادداشت به بازخوانی پروندهی ترورهای ایدئولوژیک جمعی از دگراندیشان ایران معاصر میپردازد که با پشتیبانی و فتوای آخوندهای شیعه و به دست اسلامگرایان با چاقو به قتل رسیدند.
از کیهان تا لوتوس، حق چشمانداز
ناصر کرمی
آیندگانِ ما، به فرض بقای انسان بر زمین، خیلی تنهاتر از ما خواهند بود. ما در جهانی به قطر ۹۳ میلیارد سال نوری تنها هستیم و آنها در جهانی به قطر ۲ تریلیارد سال نوری تنها خواهند بود.
«یک گاو نرِ سیاھه، که گاھی میتونه تو رو بکُشه!»؛ گزارشی از جشنوارهی رقص و آواز فلامنکو در اسپانیا
رضا علامهزاده
شرکت در جشنوارهی فلامنکو برایم تجربهای بود یگانه. من که گمان داشتم بسیار از این ھنر یکتا میدانم بهروشنی دریافتم که از این خُمِ سرشار از بادهی صافی، ھنوز جز پیمانهای بیش ننوشیدهام.
وطن جا مانده یا تن؟ مروری بر کتاب «تبعید یا زندان»، اثر صدیقه وسمقی
منصوره شجاعی
«زندان انتخاب من نیست. اما انتخاب زندان به جای تبعید راهی است که به مقصد من نزدیکتر است.»
حکمرانی بر کرهی زمین
جانتان بلیک، نیلز گیلمَن
سازمان ملل و نهادها و بخشهای متعدد آن ــ از یونسکو تا اتحادیهی جهانی پست ــ نه در برابر بشریت و نه در برابر جهان بلکه فقط در برابر کشورهای عضو پاسخگو هستند.
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران ــ درس چهارم، دین و دولت
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.
ابتذال شر؛ عظمتزدایی از فرومایگانِ هیولانما
هرمز دیّار
«از میانبردن چند هیولای منفرد راحتتر است تا مقابله با میانمایگیِ غیراخلاقی و بیانتهایی که در میلیونها نفر نهفته است.»
چگونه فضیلتمندانه بحث و فحص کنیم؟
جوزف اشمید
فردِ دارای فضیلت اخلاقی همواره برای نیل به کمال اخلاقی تلاش میکند. او این کار را از رهگذر کنش مدام و عادت کردن به انجام کارهای خوب و اجتناب از بدی انجام میدهد.
عزتالله نگهبان، پیشگام باستانشناسی نوین ایران
پرویز نیکنام
پائیز ۱۳۴۰ درست دو سال بعد از تأسیس مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران، این مؤسسه در برنامهی حفاری تپه مارلیک با ادارهی باستانشناسی وابسته به وزارت فرهنگ شرکت کرد که سرپرست این گروه دکتر عزتالله نگهبان بود.
سلوک سیراک و سیر خطهایش
فرشته مولوی
خواببیدار به صد سالِ پشتِ سر نگاه میکنی و میبینی جز آن تکهی هموار و تابناک دههی چهل و دو سه سالی از دههی بعد که بیشتر از جنس چهل است تا از جنم پنجاه، باقی همه سنگلاخی زیر پای رهرو هنر و ادب این خطه بوده و بس.