تب‌های اولیه

«من جایزه‌ی نوبل ادبیات رو بردم، جُرم تو چیه؟» ــ مروری بر ماجرای دکتر ژیواگو در ایران و جهان

هرمز دیّار

بی‌شک در دنیا کمتر کسی هست که اهل فیلم یا کتاب باشد و نام دکتر ژیواگو را نشنیده باشد. کتابی که وِلوله‌ای در جهان انداخت، به صدر پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا رسید، جایزه‌ی نوبل را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورد و برای مدتی موازنه‌ی قدرت میان دو ابرقدرت جهان را بر هم زد.

شهروندان خوب فرمانبر پارسای اوکراینی نمی‌ترسند؛ مروری بر کتاب «شهروندان خوب نباید بترسند»

منصوره شجاعی

شهروندان خوب نباید بترسند اولین اثر ماریا روا، نویسنده‌ی جوان اوکراینی است که با ترجمه‌ی مژده دقیقی به تازگی توسط انتشارات نیلوفر وارد بازار نشر ایران شده است. کتاب شامل نه داستان کوتاه اما به هم پیوسته است که بریدههایی از زندگی ساکنان ساختمان انکارشده‌ی شمارهی ۱۹۳۳ خیابان ایوانسک را در دو زمانِ پیش از فروپاشی جماهیر شوروی و پس از فروپاشی توصیف میکند.

«مِموریال» و حافظه‌ی جمعی ملت روس

سرور کسمایی

در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۱، فعالیت «مموریال»، قدیمی‌ترین نهاد حقوق بشری مستقل روسیه که در دوران پرسترویکا توسط آندری ساخاروف، برنده‌ی جایزه‌ی صلح نوبل، همسرش النا بونِر و چند تن از یاران و همراهانشان برای ثبت جنایت‌های دوران استالین بنیان‌گذاری شده بود، پس از ۳۲ سال، توسط دادگاه عالی روسیه ممنوع اعلام شد.

عکس‌های پنهان ماشا ایواشنتسوا

مهدی شبانی

ماشا ایواشنتسوا عکاس گمنامی بود اهل لنینگراد که یک عمر در کوچه‌ها از مردم عکس می‌گرفت اما عکس‌هایش را نه به کسی نشان می‌داد، نه منتشر می‌کرد. سال‌ها پس از مرگ او، دخترش به طور اتفاقی هزاران هزار حلقه‌ عکس از او پیدا کرد که حاویِ تصویر‌های بی‌نظیری از زندگیِ روزمره در لنینگراد بود و به ماشا شهرتی جهانی داد.

ششش...حرف بی حرف!

الیسون فلاد

آرونداتی روی در سخنرانی‌ پس از دریافت جایزه‌ی صلح سیدنی در سال ۲۰۰۴ گفت: «خوب می‌دانیم که چیزی به اسم "بی‌صدایی" وجود ندارد، یا سکوتی عامدانه است یا نشنیدنی خودخواسته.» اما آن‌هایی که سکوت اختیار می‌کنند چه؟ و آن‌هایی که از حق آزادی بیان خود صرف نظر می‌کنند تا در عافیت باشند یا ثروتمندتر شوند یا شغل بهتری نصیبشان شود یا حتی فقط زنده بمانند؟

سوسیالیسم ادویه‌زده: جنسیت و غذا در شوروی

فرناز سیفی

 ایدئولوژی تبلیغی و عرف رایج در جامعه که می‌خواست این دروغ را بقبولاند که زنان شوروی به دلیل اینکه «صاحب‌اختیار آشپزخانه‌اند»، قدرت اصلی در خانه‌اند و تصمیم گیرنده‌ی اصلی. ادعایی که نادرست بود و به دنبال بزک‌ودوزک این واقعیت که زنان نه تنها بیرون از خانه کار و کمتر از مردان دستمزد دریافت می‌کنند بلکه بارِ تمام امور خانه هم بر دوش آنهاست و خسته و فرسوده تمام روز در حال دویدن‌اند.

بحثی درباره‌ی استعمار اتحاد جماهیر شوروی

یوروزین ریویو

شماره‌ی ویژه‌ی «بررسی ادبی نو» به حکومت استعماری تزاری و اتحاد جماهیر شوروی، و همینطور نفوذ پسااستعماری روسیه می‌پردازد. مقالاتی در مورد ادبیات و استعمارزدایی در تاجیکستان، بازگشت افکار ضدفمینیستی در قزاقستان، و زدودن تاریخ استعماری در روسیه از دیگر مطالب این شماره محسوب میشوند.

در جستجوی انسان درستکار

گری سول مورسون

از زمانی که کتاب زندگی و سرنوشتِ واسیلی گروسمن پس از مرگ او در سال ۱۹۸۰ برای نخستین بار انتشار یافت، این کتاب را به عنوان یکی از مهمترین کتاب‌های دوران ما ستوده‌اند. لئون آرون آن را «بزرگترین رمان روسی قرن بیستم» خوانده است. به گفته‌ی لیندا گرانت در گاردین این تا کنون تنها کتابی بوده که جهان‌بینی او را متحول کرده است: «سه هفته طول کشید تا آن را خواندم و سه هفته‌ی دیگر در نقاهت آن تجربه بودم، و در آن مدت تنفس هم برایم مشکل بود.»