هرچند حضور بیست ساله‌ی جامعه‌ی جهانی در افغانستان به تأسیس نظام سیاسی-اقتصادیِ باثبات و قابل‌اتکایی نینجامید اما این تمام قصه‌ی ۲۰ سال گذشته‌ی افغانستان نیست.

اعضای دو خانواده، که این نوشته روایت سفر آن‌هاست، با گروه بزرگی، دسته‌جمعی از مرز افغانستان گذشته‌ و وارد پاکستان شده‌اند؛ در پاکستان به‌ناچار به دو گروه تقسیم شده‌اند؛ و طی سفری دشوار خود را به یکی از خویشاوندان افغانستانی در اطراف تهران رسانده‌اند. این گزارش داستانِ سفرِ این دو خانواده‌ی افغانستانی از کابل به تهران، و برگرفته از گفتگو با افراد هردو خانواده و میزبان‌شان است.

بین همه‌ی کشورهایی که می‌شناسم و برایشان قصه‌هایی قابل فهم می‌سازم و عطرهای مخصوص به خودشان را حس می‌کنم و موسیقی انحصاری‌شان را در جان می‌شنوم، ماجرای افغانستان برایم بسیار متفاوت است. اگر هندوستان سرزمین هفتاد و دو ملت است، اگر مصر، سرزمین اهرام و جادو و تاریخ است. اگر ایران، کتاب قطور پادشاهی و شعر است؛ افغانستان، موزائیک رنج‌ها و دردها و گلوله‌هاست.

این یک سقوط سنگین بود، دنیا سقوط کرده بود، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین ائتلاف سیاسی نظامی تاریخ بشر سقوط کرده بود، آمریکا سقوط کرده بود و چه مفتضحانه و چه تحقیرآمیز سقوط کرده بود. این فقط سقوط یک حکومت آلوده به فساد نبود، این سقوط امپراطوری قرن بود، و پایان باور میلیون‌ها نفر به ارزش‌های جهانی و نظم مسلط جهان بود که حمایت از ارزش‌های جهان‌شمول را یدک می‌کشید.

اختلافات قومی و مذهبی و زبانی باعث شده جز در موارد استثنایی اتحاد ملی بین مردم افغانستان ضعیف باشد. همین اطلاعات اولیه باعث می‌شود از افغان‌هایی که امکان گفتگو با آنها فراهم است درباره‌ی وقایع اخیر کشورشان بپرسم تا شاید دانسته‌هایی به دست آورم جز آنچه در کتاب‌ و رسانه‌ها دستگیرم می‌شود.