وقتی در بزرگراه ساحلیِ اسرائیل به سمت جنوب می‌روید تقریباً هیچ تابلوی راهنمایی و رانندگی‌ای نمی‌بینید که نشان دهد دارید به غزه نزدیک می‌شوید. در این باریکه‌ی کناره‌ی دریای مدیترانه دو میلیون نفر در حبس به سر می‌برند اما ممکن است رانندگان بی‌آن‌که متوجه شوند از کنار این شهر بگذرند.
کلود لانزمن، نویسنده و کارگردان فرانسوی، ۱۲ سال از زندگیِ خود را صرف تولید مستند «شوا» کرد ــ فیلم ۹ ساعته‌ای که بدون استفاده از تصاویر آرشیوی، هولوکاست را از زبان شاهدان، بازماندگان و عاملانِ آن روایت می‌کند.
«شما نمی‌توانید در مورد نویسندگانِ فلسطینی میان امر عمومی و خصوصی تفاوت قائل شوید. من مجبور به ترک کشورم شدم. در تبعید رنج کشیدم. از سیاست دور بودیم اما چطور می‌توانیم سیاست را از شعرمان جدا کنیم؟»
روایت مسلط در غرب تنها نازی‌گرایی و استالین‌گرایی را نماد شرّ سیاسیِ تاریخ مدرن می‌داند، اما به تاریخ استعمار توجهی ندارد و این از فهمی ناقص و غرب‌محور از تاریخ مدرن ناشی می‌شود.
گاهی جرائم جنگی آن‌قدر بزرگ است که پس از برقراری صلح، نمی‌توان عدالت را به شکل متناسبی با آن جرائم اجرا کرد.
وقتی که جنگ به سراغ غزه آمد، من و همسرم نمی‌خواستیم غزه را ترک کنیم. می‌خواستیم کنار والدین و خواهران و برادرانِ خود بمانیم زیرا می‌دانستیم که خروج از غزه یعنی ترک کردنِ آن‌ها.
کیغام جاگالیان، از بازماندگان نسل‌کشی ارامنه، و پدر عکاسی غزه است که در سال ۱۹۴۰ اولین استودیوی عکاسی را در مرکز شهر راه انداخت. عکس‌های او تاریخ اجتماعی و سیاسی غزه را به مدت چهاردهه تا پیش از مرگش در سال ۱۹۸۱ به تصویر می‌کشد.
می‌خواهم درباره‌ی مقایسه حرف بزنم. چرا مقایسه می‌کنیم؟ مقایسه می‌کنیم تا یاد بگیریم. مقایسه یکی از روش‌های ما برای فهمِ جهان است.