تب‌های اولیه

نظریه‌های توطئه‌ چگونه از سد عقلانیت مردم عبور می‌کنند؟

یان-ویلم ون پرویخن

چگونه می‌توان جذابیت چنین نظریه‌های توطئه‌ی بی‌پایه‌واساسی را توضیح داد؟ توضیحات کلاسیک روان‌شناسی بر احساسات منفی تمرکز می‌کنند: وقتی افراد اضطراب دارند، یا قادر به کنترل وضعیت نیستند یا نامطمئن‌اند، بیشتر مستعد پذیرش روایت‌های توطئه‌آمیزند. به همین ترتیب،  در هنگام بحران اجتماعی، توطئه‌باوری جذابیت پیدا می‌کند و میان گروه‌هایی که ظلم ساختاری را تجربه کرده‌اند، رایج‌تر است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که عامل تقویت نظریه‌های توطئه احساسات منفی نیستند. این احتمال نیز وجود دارد که مردم نظریه‌های توطئه را سرگرم‌کننده می‌یابند و به نظر می‌رسد که هر چه این نظریه‌ها سرگرم‌کننده‌تر باشد، بیشتر احتمال دارد که به آنها باور داشته باشند. 

جهش‌های علم در دوران همه‌گیریِ جهانی کرونا

پیتر کرکو

در قبرس ۵۸ درصد و در یونان ۴۲ درصد، در مجارستان ۴۸ درصد و در بلغارستان ۴۲ درصد از مردم معتقدند که درمان سرطان وجود دارد اما شرکت‌های بزرگ دارویی آن را مخفی نگاه می‌دارند. بیش از نصف شهروندان قبرس، بلغارستان و رومانی معتقدند که ویروس کووید برای محدود کردن آزادی ما در آزمایشگاه‌ها ساخته شده است.

نظریه‌های توطئه‌ چگونه از سد عقلانیت مردم عبور می‌کنند؟

یان-ویلم ون پرویخن

چگونه می‌توان جذابیت چنین نظریه‌های توطئه‌ی بی‌پایه‌واساسی را توضیح داد؟ توضیحات کلاسیک روان‌شناسی بر احساسات منفی تمرکز می‌کنند: وقتی افراد اضطراب دارند، یا قادر به کنترل وضعیت نیستند یا نامطمئن‌اند، بیشتر مستعد پذیرش روایت‌های توطئه‌آمیزند. به همین ترتیب،  در هنگام بحران اجتماعی، توطئه‌باوری جذابیت پیدا می‌کند و میان گروه‌هایی که ظلم ساختاری را تجربه کرده‌اند، رایج‌تر است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که عامل تقویت نظریه‌های توطئه احساسات منفی نیستند.

پادزهر اخبار جعلی چیست؟

کنت بوید

این روزها استفاده از رسانه‌‌ طاقت‌‌فرسا و ناامیدکننده است، گفتگو با افرادی که با آنها مخالف هستید دشوارتر از همیشه است، و اغلب شناسایی منابع اطلاعاتی موثق و قابل ‌‌اعتماد دشوار به نظر می‌‌رسد. اگرچه مطالب بسیاری درباره‌‌ی علت مضر بودن این مسائل طرح شده است اما در این مقاله می‌‌خواهم بر چگونگیِ آسیب رساندنِ آنها به‌ویژه بر خودمان تمرکز کنم.

یافتن پیشوا: ایمان به هیتلر، چه آن زمان و چه اکنون

تیم کِرک

ریچارد اِوِنز و رابرت گِلِیْتلی هم‌عقیده‌اند که «افسانه‌ی از پشت خنجر زدن» لکه‌ی ننگی بود پاک‌نشدنی. خیلی از افراد به‌سادگی ترجیح دادند که این دروغ اطمینان‌بخش را باور کنند که سوسیالیست‌ها (و در بعضی روایت‌ها، یهودیان) پیروزی را از چنگ آلمان درآوردند تا آنکه پیامد واقعیِ ستیزه‌ای را قبول کنند که عده‌ی زیادی برایش فداکاری‌ کرده بودند.

پوپولیست‌ها بسیار بیشتر از دیگران به نظریه‌های توطئه‌آمیز باور دارند

پل لوئیس، سارا بازلی و پاملا دانکن

بر اساس نتایج نظرسنجیِ جهانیِ مهمی که منحصراً در اختیار روزنامه‌ی گاردین قرار گرفته است، پوپولیست‌های سراسر دنیا بسیار بیشتر از دیگران احتمال دارد که به نظریه‌های توطئه‌آمیز درباره‌ی واکسیناسیون، گرمایش کره‌ی زمین و حملات تروریستیِ یازده سپتامبر عقیده داشته باشند.

چرا سیاستمداران تصمیم‌های بسیار بدی می‌گیرند؟

استیون پول

در سال ۲۰۰۲ دولت آمریکا بارها به همه اطمینان داد که حمله‌اش به عراق به خوبی و خوشی پیش خواهد رفت. دونالد رامسفلد می‌گفت، «مردم ]عراق[ نفس کاملاً راحتی خواهند کشید و آزاد خواهند شد.» شش ماه پس از اشغال عراق، ریچارد پِرل اعلام کرد: «اگر سال بعد این موقع میدان بزرگی در بغداد به اسم پرزیدنت بوش نام‌گذاری نشده باشد خیلی تعجب خواهم کرد.» می‌دانیم که چنین اتفاقی رخ نداد. حتی امروز هم این پرسش ما را آزار می‌دهد: «چطور این‌قدر اشتباه می‌کردند؟»

نظریه‌های توطئه چه نقشی در انتخابات پارلمان اروپا خواهند داشت؟

ناتالی نوگِرِد

آیا نظریه‌های توطئه انتخابات پارلمان اروپا در ماه مه را تحت‌الشعاع قرار خواهند داد؟ این نظریه‌ها به طور نگران‌کننده‌ای شایع شده‌اند و حساب‌شان از دست لیبرال دموکرات‌ها دررفته است. برای مثال، اخیراً شایعه‌ای به سرعت در شبکه‌های اجتماعی پیچید، و سیاستمداران راست‌گرای افراطی در فرانسه به آن دامن زدند، مبنی بر این که هدف پنهانی از امضای معاهده‌ی دوجانبه میان آنگلا مرکل و امانوئل مکرون در آخِن چیزی جز واگذاری منطقه‌ی آلزاس-لورِن به آلمان نبوده است.