«از میان‌بردن چند هیولای منفرد راحت‌تر است تا مقابله با میان‌مایگیِ غیراخلاقی و بی‌انتهایی که در میلیون‌ها نفر نهفته است.»
جمهوری وایمار در حالی فرو پاشید که جمهوریِ ادبیات شکوفا بود. کتاب‌های توماس مان و روبرت موزیل زمانی به ناشران سپرده شد که فاشیست‌ها در خیابان با کمونیست‌ها سرگرم مبارزه بودند.
در دهه‌ی ۱۹۴۰ بخش غربیِ لس آنجلس در واقع به پایتخت ادبیات آلمانی در تبعید تبدیل شده بود. انگار کافه‌های برلین، مونیخ و وین مشتری‌های خود را به سانست بولوار سرازیر کرده بودند. نویسندگان در کانون این جامعه‌ی مهاجرِ اروپایی قرار داشتند.
این یادداشت روایت زندگی چهار مادر است که در سال‌های ١٣۵٧-١۴٠١ در ایران و در دوره‌های مختلف درگیر انقلاب‌ها شده‌اند، در خیابان اعتراض کرده‌اند، به زندان افتاده یا تبعید شده‌اند. زندگی این مادران یادآور شخصیت مشهوری است در نمایشنامه‌‌ی مادر، نوشته‌ی برتولت برشت.
هانا آرنت در سال ۱۹۶۸ میلادی رشته جستارهایی را زیر عنوان انسان‌ها در عصر ظلمت به چاپ رساند. هر یک از این جستارها درباره‌ی یک فرد، کارنامه‌ی فکری-سیاسی، فلسفه یا هنر اوست؛ نوعی چهره‌نگاری خاصِ آرنت‌وار، این اشخاص جمعی به اعترافِ خودِ آرنت سخت ناهمگون‌اند و تنها یک چیز نشستن آنها را در کنار هم موجه می‌نماید: «دورانی که آنها زندگی خود را در آن سپری کرده‌اند»
با مطالعه‌ی نسخه‌ی انگلیسی کتاب صداهای آن کشتار که به اعدام‌های جمعیِ سال ۱۳۶۷ می‌پردازد، چنان حیرت‌زده می‌شویم که گویی برای اولین بار واقعه‌ای عجیب را از زبان شاهدانی غریب می‌شنویم: اعدام زندانیانی که پیش از محاکمه در دادگاه‌های چند دقیقه‌ای، به علت صدور احکام قطعی در زندان به سر می‌بردند و حتی دوران محکومیت بعضی از آنها سپری شده بود و در آستانه‌ی آزادی بودند.