چگونه «توجه» به ارزشمندترین کالای دنیا تبدیل شد؟

رویدادهای ۱۳ سال گذشته نشان داده است که آزادی به چیزی بیش از بیرون راندن یک مرد از کاخ ریاست‌جمهوری نیاز دارد. ما زنان به‌خوبی از این واقعیت آگاه‌ایم.

پنجشنبه یکم آذر ۱۴۰۳ بیست‌وششمین سالگرد قتل سیاسی پروانه و داریوش فروهر در خانه و قتل‌گاه آنان در تهران برگزار شد. این‌بار شمار کسانی که برای گردهمایی سالگرد آمدند، بیش از سال‌های پیش بود. از طیف‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی بودند، از سالخورده تا جوان.

دفاع از دین و اخلاق به بی‌اعتباریِ آن‌ها می‌انجامد و به‌طورِ کلی دفاع از یک‌چیز و خاصه تبلیغِ آنْ سببِ کالاشدگی و بی‌قدریِ اجتماعیِ آن‌چیز می‌شود.

«زابل از هیچ‌چیز به اندازه‌ی فراموشیِ اجتماعی نمی‌ترسید، چیزی که تمام عمرش را صرف مبارزه با آن کرد و متأسفانه امروز جامعه‌ی ما به آن دچار است. به‌عنوان اولین کار باید به صدای زابل و نویسندگانی همچون او گوش فرا دهیم، به او و آثارش که گواهی بر تاریخ فراموش‌شده‌ی ماست.»

«تو هیچ دوستی در میان حیوانات نداری، آخر این هم شد زندگی؟» او گفته بود که «دنیای بدون حیوانات، دنیایی تهی از انسانیت است.» نویسنده‌ی این عبارات، الیاس کانِتی بود.

زن‌پوشی (cross-dressing) یکی از پدیده‌های پیچیده‌ی‌ هنری و اجتماعی در تاریخ ایران است که در ادوار مختلف تاریخی به اشکال متفاوتی بروز کرده، و همواره با گفتمان‌های قدرت، هنجارهای جنسیتی، و تلاش برای گذر از محدودیت‌ها در ارتباط بوده است ــ از تعزیه در دوران قاجار گرفته تا کمدی‌های سینمای معاصر و تولیدات فضای مجازی

گسترش بدبینیِ جهانی درباره‌ی مزایای دموکراسی می‌تواند مایه‌ی تشویش و نگرانیِ شدید کسانی باشد که ذهنیتِ سیاسی‌شان در دوران جنگ سرد شکل گرفته است.

چند هفته پیش از انتشار قانون «عفاف و حجاب» مقامات در ایران از ابتکار دیگری با عنوان «کلینیک ترک بی‌حجابی» رونمایی کردند که ظاهراً قرار است با کمک علم روانشناسی زنان را به رعایت حجاب وادارد. یعنی در واقع بی‌حجابی را نوعی اختلال روانی تلقی می‌کنند که با علم روانشناسی قابل علاج است.

ثنا نصّاری، نویسنده، شاعر، مترجم و منتقد ادبیات و هنر است. با او درباره‌‌ی تجربه‌‌های زیسته‌اش در بسترهای متفاوت فرهنگی و اجتماعی که در آن‌ها رشد کرده، گفت‌وگو کرده‌ایم. 

رسانه‌های سه سازمان اصلیِ حق رأی زنان در بریتانیا (اتحادیه‌ی ملی حق رأی زنان، اتحادیه‌ی اجتماعی و سیاسی زنان و اتحادیه‌ی آزادی زنان) متون مختلفی را به طاهره اختصاص دادند.

سال‌ها است که از من می‌پرسند «چرا به زبان کردی نمی‌نویسی؟» پرسش بجایی است زیرا کردم و به زبان ترکی می‌نویسم. در چنین مواقعی نفس عمیقی می‌کشم و می‌کوشم پاسخی بدهم.

بعضی عقیده دارند که جنگ در حال افول است، فقط به این دلیل که هنوز جنگ جهانیِ سومی رخ نداده است. اووری با این نظر مخالف است و به وفورِ جنگ‌های کوچک‌تر (از جمله، همین حالا، در اوکراین، میان ایران و اسرائیل، و جنگ داخلیِ مرگ‌بارتری در سودان) اشاره می‌کند.

طی پژوهشی تاریخی به قصد بازسازیِ بخشی از تاریخ زنانه‌ی سده‌ی گذشته در خاورمیانه، به نام زنانی برخوردم که نام و امضاء و دست‌نوشته‌ها و مقالاتشان در میان انبوه برگه‌های آرشیوی موجود بود اما از خودشان اثری نبود و حتی تصویر بعضی

این متن برگرفته از گفتگویی انتشارنیافته بین ایلان پاپه و الیاس خوری است که در ۱۷ فوریه‌‌ی ۲۰۲۲ انجام گرفته است.

دورانِ ما دوران دلهره و تشویش است ــ نوعی اضطرابِ وجودی و فرسودگیِ ذهنی در زندگیِ روزمره به چشم می‌خورد، نوعی سردرگمیِ بی‌سابقه که هنوز چندان حاضر به اذعان به آن یا قادر به درکش نیستیم.

«دیشب چه خوابی دیدی پاراجانف؟» حاصل سال‌ها گفت‌وگوی اینترنتیِ فراز فشارکی، فیلم‌ساز ساکن برلین، با خانواده‌اش در ایران است. گفت‌وگوها از اولین روزهایی که او در سال ۲۰۱۲ برای تحصیل در مدرسه‌ی فیلم و تلویزیون برلین وارد آلمان شد، آغاز می‌شود و تا ۱۰ سال بعد ادامه می‌یابد.