الی ویزل، پریمو لِوی و بقا در شب ظلمانی روح

آدام کیرش

ویزل و لوی در اردوگاه یکدیگر را نمی‌شناختند اما به احتمال زیاد نگاه‌شان به هم افتاده بود ــ هرگز به ذهن‌شان خطور نمی‌کرد که هر دو زنده بمانند، چه رسد به اینکه به مهم‌ترین شاهدانِ هولوکاست تبدیل شوند.

«اصلاح» یا «انقلاب»؛ نگاهی به اختلاف‌نظر میان مارتین لوتر کینگ و ویلیام فاکنر

عرفان ثابتی

در ۵ مارس ۱۹۵۶، ویلیام فاکنر، نویسنده‌ی سفیدپوستِ اهل می‌سی‌سی‌پی در جنوب آمریکا و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات سال ۱۹۴۹، با انتشار نامه‌ای در هفته‌نامه‌ی پرخواننده‌ی لایف، فعالان جنبش حقوق مدنی در آمریکا را به تندروی متهم کرد و از آنها خواست که «مدتی دست نگه دارند» و به سفیدپوستان فرصت دهند تا به ایده‌ی برابریِ حقوقیِ سیاه‌پوستان عادت کنند.

مشروطه‌خواهان در زندان باغشاه

منصوره شجاعی

سید عبدالله انوار، نویسنده و پژوهشگر و فرزند سید یعقوب انوار از روحانیون مشروطه‌خواهی که در زندان باغشاه محبوس شد، دیروز در ۹۸ سالگی درگذشت. به مناسبت درگذشت او این مصاحبه را که حدود دو سال پیش منتشر شده بود بازنشر می‌کنیم. در این گفتگو او از واقعه‌ی دستگیری و زندان پدرش می‌گوید.

 

نه سرکوب، نه شورش: نظامیانی که در پادگان‌ها ‌ماندند

دیوید پایون-برلین، دیه‌گو اسپارزا، کوین گریشام

سختی معاش، احساس همدلی بیشتر با مردم به‌جای تعهد به نظام، نارضایتی از وظایف محوله، و همچنین اختلاف میان صفوف مختلف نظامی از جمله عواملی هستند که احتمال سرپیچی نیروهای مسلح از دستور سرکوب را افزایش می‌دهند.

مادران مبارز گمنام

سوما نگهداری‌نیا

این یادداشت روایت زندگی چهار مادر است که در سال‌های ١٣۵٧-١۴٠١ در ایران و در دوره‌های مختلف درگیر انقلاب‌ها شده‌اند، در خیابان اعتراض کرده‌اند، به زندان افتاده‌ یا تبعید شده‌اند. زندگی این مادران یادآور شخصیت مشهوری است در نمایشنامه‌‌ی مادر، نوشته‌ی برتولت برشت.

یک بهار عربی و چند واکنش نظامی؛ چرا؟

ریسا بروکز

رفتار متفاوت نیروهای نظامی در مواجهه با قیام‌های بهار عربی منجر به بحث‌هایی داغ و تحلیل‌هایی متناقض میان پژوهشگران علوم‌ سیاسی شده. چرا در کشورهایی با فرهنگ مشابه و ساختار استبدادی مشترک، الگوهای متنوعی از وفاداری یا تمرد نظامیان را شاهد بودیم؟

بردار پرده از میان؛ گوشه‌هایی از زندگی قرة‌العین، زرّین‌تاج قزوینی

اسفندیار دواچی

بذری که قرة‌العین در کشورهای اسلامی بیفشاند اکنون دارد از خاک بیرون می‌آید و سبز می‌شود... افتخار این بانوی بزرگوار در آن است که دفتر اصلاحات اجتماعی در سرزمین ایران به دست او گشوده شد. (توماس کِلی چِینی)

بحرین، یمن و سوریه: الگوهای وفاداری و تمرد نظامیان

هولگر آلبرشت، دوروثی اوهل

بررسی شیوه‌ی مواجهه‌ی نیروهای نظامی با قیام‌های مردمی در بحرین، یمن و سوریه به‌خوبی نشان می‌دهد که ارتش‌ها واحدهایی یکپارچه نیستند. فرماندهان و زیردستان منافع بسیار متفاوتی دارند که طی قیام‌های توده‌ای تضادشان آشکار می‌شود.

هنر ظریف رهبری یک جنبش

مارشال گانز

چه خصوصیاتی از ماندلا و کینگ رهبرانی موفق ساخت؟ وظایف و ویژگی‌های کاری رهبری موفق و مؤثر در جنبش‌های اجتماعی چیست؟ تمرکز ما در این نوشته بر مقاله‌ای از مارشال گانز است که در آن چهار ویژگی اصلی رهبران جنبش را شناسایی و تحلیل می‌کند.

خروج، مقاومت، وفاداری: نظامیان و تظاهرات در رژیم‌های اقتدارگرا

هولگر آلبرشت، دوروثی اوهل

نظامیان هنگام قیام‌های مردمی سه گزینه دارند: اول، به دستور سرکوب اعتنا نکنند و در پادگان بمانند یا حتی از کشور خارج شوند. دوم، فعالانه در برابر سران حکومت بایستند، از قیام مردمی حمایت و یا حتی کودتا کنند. سوم، اطاعت امر کنند و قیام مردمی را سرکوب کنند.

الکساندر دوگین و اوراسیا‌گرایی؛ اندیشه‌های نظریه‌پرداز دخالت نظامی روسیه در اوکراین

میثم بادامچی

از الکساندر دوگین با عنوان «راسپوتین ولادیمیر پوتین» و «معمار فاشیسم روسی» یاد کرده‌اند. دوگین در آثارش از مفهومی به نام اوراسیاگرایی دفاع می‌کند. در این مقاله خواهیم دید که این مفهوم آمیزه‌ای است از ژئوپلیتیک، محافظه‌کاری انقلابیِ برخی از نویسندگان طرفدار نازیسم، سنت‌گرایی و ملی‌گرایی افراطی روسی، که دوگین گاهی می‌کوشد آن‌ها را بر اساس مبانی پسامدرنیسم توجیه کند.

چطور داوود گاهی بر جالوت پیروز می‌شود؟

مارشال گانز

آیا می‌شود با ابزار ساده ولی هوشمند به نبرد صاحبان قدرت با ابزاری بسیار مجهزتر رفت و آنها را مغلوب کرد؟ راز پیروزی داوود بر جالوت چیست؟‌ چطور می‌توان از این داستان برای قدرتمند کردن کنش‌های اجتماعی استفاده کرد که مانند داوود همواره در یک نبرد نابرابر با قدرتمندان قرار دارند؟‌

جنبش اعتراضی دموکراسی‌خواه: سازمان‌دهی، ائتلاف و اعتراض

محمدعلی کدیور

مقالات این مجموعه‌ به مطالعه‌ی تجربه‌های استقرار دموکراسی از پایین از طریق تقویت جنبش‌های اجتماعی و حرکت‌های مدنی و اعتراضی می‌پردازد. منظور از جنبش اجتماعی یک حرکت جمعی برای تغییر وضعیت موجود است که دارای درجه‌ای از سازمان‌دهی است، از روش‌های فرانهادی استفاده می‌کند و همچنین دارای درجه‌ای از پیوستگی است. منظور از روش‌های فرانهادی روش‌هایی است که خارج از چارچوب نهادهای سیاسی مانند انتخابات قرار می‌گیرند.

جواد طباطبایی: میان تاریخ و فراتاریخ

مهدی خلجی

سید جواد طباطبایی (۱۳۲۴-۱۴۰۱) را شاید بتوان اثرگذارترین و مناقشهبرانگیزترین نظریهپرداز «ناسیونالیسم نوین» ایرانی خواند؛ اندیشمندی که میتوان با آراء او موافق یا مخالف بود، اما در بحث از فلسفهی سیاسی و تاریخ اندیشهی ایرانی نمیتوان دیدگاههایش را نادیده گرفت.

فرخ‌رو پارسا؛ اولین زن وزیر در ایران

پرویز نیکنام

خانم پارسا حدود سه سال معاون وزارت آموزش‌وپرورش بود، تا آنکه در شهریور سال ۱۳۴۷ امیرعباس هویدا دوباره از او دعوت می‌کند تا مسئولیتی جدید به عهده بگیرد. فرخ‌رو پارسا در یادداشت‌هایش از قول هویدا می‌نویسد: «می‌خواهم مسئولیت بزرگی را به یک مادر بدهم. می‌خواهم آموزش‌وپرورش فرزندان این مملکت را به دست یک مادر بسپارم. می‌خواهم وزیر آموزش‌وپرورش ما بچه‌های مردم را چون فرزندان خود بداند.»

روایت زنان از تاریخِ آینده؛ نگاهی به فیلم «حرف‌های زنانه» ساخته‌ی سارا پولی

نزهت بادی

حرف‌های زنانه، فیلمی ساختهی سارا پولی، کارگردان کانادایی است که اخیراً به نمایش عمومی در‌آمده و به علت طرح مباحث مهم فمینیستی و ساخت و پرداختی خلاقانه تحسین بسیاری را برانگیخته است. این فیلم با الهام از رویداد‌هایی واقعی ساخته‌ شده و داستان زنان منزوی در یک گروه مسیحی به نام مِنونایت است که دور از جامعه زندگی‌ می‌کنند و با انتخاب سرنوشت‌سازی مواجه می‌شوند.

انتقاد و انصاف؛ نامه‌ی سرگشاده‌ی چسواو میوش به پابلو پیکاسو

تراویس البورو

آنچه در ادامه می‌خوانید نمونه‌ای درخشان از انتقاد منصفانه است زیرا چسواو میوش به‌رغم انتقاد صریح از حمایت پابلو پیکاسو از استالین، بر ماندگاریِ آثارِ خلاقانه‌ی پیکاسو تأکید می‌کند. میوش هم نبوغ هنریِ پیکاسو را می‌ستاید و هم بی‌اعتناییِ او به فجایع رخ‌داده در اتحاد جماهیر شوروی و اروپای شرقی را در خورِ نکوهش می‌داند.

سینما در افغانستان؛ کم فراز و پر فرود

مهدی مدبر

سینمای افغانستان با «عشق و دوستی» آغاز شد، اما پنج دههی بعد با «اسامه» و «جنگ تریاک» ادامه یافت و حدود بیست سال بعد از آن، «روی خط فراموشی» قرار گرفته و تبعید شده است.

 

 

گفتگو با بازجو، در «جایی که خدا نیست»

سپهر عاطفی در گفتگو با زر امیرابراهیمی و مهران تمدن

مهران تمدن، مستندساز ایرانی ساکن فرانسه، امسال با دو فیلم در برلیناله حاضر شده است. اتفاقی که چندان معمول نیست. البته «بزرگترین دشمن من» و «جایی که خدا نیست» مضمون مشترکی دارند و دو قسمت از سهگانه‌ای هستند که او قصد داشته درباره‌ی شکنجه و بازجویی در جمهوری اسلامی بسازد. «جایی که خدا نیست» برنده‌ی جایزه‌ی هیئت داوران مستقل در بخش فوروم برلیناله شد.