تب‌های اولیه

یک کتاب: «درباره‌ی تعلیم و تربیت، گفتگوی زیگمونت باومن و ریکاردو ماتزئو»

عرفان ثابتی ــ سپهر عاطفی

تعلیم و تربیت در دنیای سیال، مصرف‌گرا و آکنده از اطلاعات چه دشواری‌هایی دارد؟ ویژگی‌های یک نظام آموزشیِ کارآمد چیست؟ چگونه می‌توان با پرورش «شخصیت» به «تقدیر» شکل داد؟ دومین پادکست «یک کتاب» را به مناسبت «روز جهانی آموزش» (۲۴ ژانویه) به کتابِ «درباره‌ی تعلیم و تربیت، گفتگوی زیگمونت باومن و ریکاردو ماتزئو»، اختصاص داده‌ایم.

خانواده از چشم دوربین

عرفان ثابتی

از جنایت‌ و اختلالات روانی و فقر و آزار جنسی در آلمان و آلبانی و رومانی گرفته تا همجنس‌گراهراسی و خیانت و خشونت و سوءتفاهم میان نسل‌ها در گواتمالا و تونس و فرانسه، خانواده‌ها در سراسر دنیا با مشکلات گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کنند. عرفان ثابتی به مناسبت روز جهانی خانواده (۱۵ مه) به معرفی و مرور ۸ فیلم جدید پرداخته است که در جشنواره‌های بین‌المللی درخشیده‌اند.

زن از دریچه‌ی دوربین

عرفان ثابتی

از تبعیض تحصیلی و تعرض جنسی در ایتالیا تا مداخله‌ی دین در تعریف مادری در آرژانتین، از ناسیونالیسم جنسیت‌زده در شیلی تا قتل‌های ناموسی در ترکیه، و از سرکوب میل جنسیِ زنانه در روسیه تا خرافات زن‌ستیزانه و تشدید شوک روحی مادران داغ‌دیده در کوزوو، زنان با محرومیت‌ها و دشواری‌های گوناگونی روبه‌رو بوده و هستند. عرفان ثابتی به مناسبت روز جهانی زن (۸ مارس) به معرفی و مرور مختصر ۹ فیلم جدید پرداخته است که در یک سال اخیر در جشنواره‌های بین‌المللی درخشیده‌اند.

صدای سکوت لورنا

زیگمونت باومن

برادران داردِن، فیلم‌سازان نامدار بلژیکی، جامعه‌ی مدرن سیال را به تصویر می‌کشند، جامعه‌ای مصرف‌محور که در آن انسان نه غایتی در خود بلکه کالایی مصرفی و دورانداختنی به شمار می‌رود.

آیا اوضاع دنیا برای تعلیم و تربیت نامناسب است؟ (بخش دوم)

زیگمونت باومن    

در دنیای ناپایدارِ ما که مبتنی بر تغییرِ آنی و نامنظم است، اهداف غاییِ تعلیم و تربیتِ سنتی نظیر عادت‌های ثابت، چارچوب‌های شناختیِ محکم و اولویت‌های ارزشی پایدار، عیب و نقص به شمار می‌روند. دست‌کم، تلقّی بازارِ دانش از آنها چنین است، بازاری که وفاداری، پیوندهای ناگسستنی و تعهداتِ بلند‌مدت را مطرود و منفور می‌شمارد: این‌ها موانعی‌اند که باید از سرِ راه برداشت.

آیا اوضاع دنیا برای تعلیم و تربیت نامناسب است؟ (بخش اول)

زیگمونت باومن

یادگیری و تعلیم و تربیت به قامتِ دنیایی پایدار دوخته شده بود، دنیایی که امید میرفت که پایدار بماند و قرار بود که پایدارتر شود. در چنین جهانی، حافظه چیزِ ارزشمندی به شمار میرفت، و هر چه قویتر و پایدارتر بود، باارزشتر محسوب می‌شد. امروز چنین حافظه‌ی قوی و پایداری از جهاتِ بسیاری بالقوه مایه‌ی ناتوانی، از جهاتِ بسیار دیگری گمراهکننده، و از اکثر جهات بیفایده است.