ولید مؤانس در نخستین فیلم بلند خود، با الهام از خاطرات دوران کودکیاش میکوشد به این پرسش پاسخ دهد که «چه بر سرمان آمد؟». «۱۹۸۲»، که نمایندهی رسمی لبنان در بخش بهترین فیلم بلند خارجی جوایز اسکار سال ۲۰۲۰ بود، در ماههای اخیر در جشنوارههای گوناگونی نظیر رم و پالم اسپرینگز به نمایش درآمده و موفق به کسب جوایزی در جشنوارههای تورنتو و الجونه شده است.
در سال ۱۹۷۹، سه رویداد خاورمیانه را دگرگون کرد. رویداد نخست، وقوع انقلاب اسلامی در ایران بود که به مدرنیزاسیون آمرانهی سلسلهی پهلوی در این کشور پایان داد. در دومین رویداد، افراد مسلح به رهبری گروهی از بنیادگرایان در عربستان سعودی به مسجدالحرام، قلب جهان اسلام، حمله کردند. رویداد سوم اشغال افغانستان توسط نیروهای شوروی بود؛ اقدامی که در پشتیبانی از دولت کمونیست جمهوری دموکراتیک افغانستان صورت گرفت و به جنگی نه ساله با حدود یک میلیون کشته و بیش از پنج میلیون مهاجر و آواره انجامید.
رادیو روشن است و کسی میگوید: «هیچ یک از علما گوش دادن به ترانههای مدونا و بیانسه و مایکل جکسون و امثال آنها را مجاز نمیداند. این ترانهها زشت و مستهجناند، شما را تحریک میکنند که برقصید و بدنتان را تکان دهید.» مستند وقتی عربها رقصیدند شهامت هنرمندانی را به تصویر میکشد که با بزرگداشت زندگی در برابر بنیادگرایان جوامع اسلامی مقاومت میکنند.
چرا مسئلهی زنان پس از انقلاب ایران به مسئلهی مرکزی حکومت تبدیل شد؟ دکتر نیره توحیدی، استاد مطالعات زنان و جنسیت در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا میگوید غلبهی جریانهای بنیادگرای اسلامی از یک طرف و بیتفاوتی دیگر نیروهای سیاسی درگیر در انقلاب از سوی دیگر، زمینهی سرکوب و نقض حقوق زنان را فراهم کرد، و «مسئلهی زن» به گرهی اصلی دموکراسی در ایران تبدیل شد.
اوضاع ایران و آمریکا شباهت جالبی دارد: هر دو کشور در مخمصهای گفتمانی گرفتار شدهاند؛ بحثهای داغی در سپهر عمومی بر سر مسائل ریز و درشت در جریان است اما مسائل مورد مناقشه حل نمیشوند، روی هم تلنبار میشوند و به تعدادشان افزوده میشود. انگار که در بحث – به خصوص وقتی که پای ایمان راسخ در میان است - پیش نمیرویم، تنها فرو میرویم. وضعیت آچمز به استیصال میانجامد. درماندگی و ناتوانی از پیش بردن بحث کلافهکننده است و به نفرت و خشونت دامن میزند.
دین از سرچشمههای مهم «هویت» در دنیای معاصر است که عمدتاً بر اساس برداشت ما از «کتب مقدس» شکل میگیرد. آپیا، فیلسوف آفریقاییتبار آمریکایی، نشان میدهد که برداشتهای مختلفی از این متون میتوان داشت، و بنابراین به هویتهای دینیِ متکثر و متنوعی میتوان دست یافت.