«هاول: انقلاب ناتمام»، سفر درونی آخرین رئیس جمهور چکسلواکی

برایان کنِتی

دیوید گیلبرت بارتون، روزنامه‌نگار و روان‌درمانگر برجسته‌ی آمریکایی نخستین بار در اواسط دهه‌ی ۱۹۸۰ به چکسلواکی سفر کرد، «دلباخته‌ی این کشور شد» و کمتر از یک سال پس از انقلاب مخملی در نخستین روز‌های پرشور ریاست جمهوری واتسلاو هاول به پراگ نقل مکان کرد. کتاب جدید او با نام «هاول: انقلاب ناتمام» زندگی‌نامه‌ی هاول، آخرین رئیس جمهور چکسلواکی، است.

با میهن‌دوستی می‌توان بر بحران اقلیمی غلبه کرد

آناتول لیوِن

وقتی پای مقابله با تغییرات اقلیمی و تأثیراتش به میان می‌آید، هم حزب سبزها و هم حزب محافظه‌کار بیش از حد به محلی‌گرایی، کمک‌های داوطلبانه‌‌ی مردمی و مسئولیت‌پذیری شرکت‌ها توجه می‌کنند. همه‌ی اینها ارزشمند است؛ اما هیچ یک کافی نیست.

اولویت دسترسی به واکسن کرونا، گروه‌های پرخطر یا ثروتمندان؟

حمیدرضا ستایش در گفت‌وگو با مریم حسین‌خواه

دکتر حمیدرضا ستایش، کارشناس سلامت عمومی از اتحادیه‌ی جهانی واکسیناسیون، در گفت‌وگو با آسو می‌گوید که ساز و کارهای بسیاری برای تضمین دسترسی همگانی و منصفانه به واکسن کرونا در سطح بین‌المللی پیش‌بینی شده است و اغلب کشورها، می‌خواهند با این واکسن به عنوان «خیر عمومی جهانی» برخورد کنند.

روایت‌هایی از زندان

به کوشش منصوره شجاعی

نگارش خاطرات و تجربیات زندانیان سیاسی و عقیدتی از لحظهی دستگیری تا شکنجه، بازجویی و هموندی با همبندیانی از همه رنگ، نوعی تولید «دانش تجربی مبارزه» است که همچون نوری برآمده از دالانهای سیاه زندان مسیر دستیابی به آزادی، برابری و عدالت را روشن میسازد. خاطرات زندان به ویژه در کشورهایی با حکومت مطلقه و سرکوبگر هم درس تاریخ است و هم دانشی روزآمد برای روشنفکران و فعالان سیاسی و مدنی که بی‌تردید در هنگام گرفتاری به کار خواهد آمد. خاطرات زندانیان سیاسی، چه آنگاه که در فورانی از بغض و خشم و داوریهای نسنجیده بر کاغذ مینشیند و چه آنگاه که در فراغت فاصلهگیری از بحران و با رویکردی منصفانه و پژوهشی تهیه میشود، منبعی دست اول برای استناد به وقایع دوران است.

مجموعهی «روایت‌هایی از زندان» بر موضوع زندان تمرکز می‌کند. این مجموعه به بخشهایی از زندگی در زندان پرداخته که پیش از این عموماً نادیده مانده است.

سوسیالیسم ادویه‌زده: جنسیت و غذا در شوروی

فرناز سیفی

 ایدئولوژی تبلیغی و عرف رایج در جامعه که می‌خواست این دروغ را بقبولاند که زنان شوروی به دلیل اینکه «صاحب‌اختیار آشپزخانه‌اند»، قدرت اصلی در خانه‌اند و تصمیم گیرنده‌ی اصلی. ادعایی که نادرست بود و به دنبال بزک‌ودوزک این واقعیت که زنان نه تنها بیرون از خانه کار و کمتر از مردان دستمزد دریافت می‌کنند بلکه بارِ تمام امور خانه هم بر دوش آنهاست و خسته و فرسوده تمام روز در حال دویدن‌اند.

سیاست‌مداران راست‌افراطی در اروپا به هند کمک می‌کنند که وضعیت کشمیر را عادی جلوه دهد

آتول دِو

اکتبر سال قبل، تقریباً یک دو جین از اعضای پارلمان اروپا در سفری که تمام هزینه‌های آن پرداخته شده بود، به بخش مناقشه‌آمیز کشمیر که تحت حاکمیت هند است سفر کردند. از دو ماه قبل که دولت نخست ‌وزیر نارندرا مودی تنها ایالت هند با اکثریت مسلمان را از مزایای ویژه‌ی هفتاد ساله‌اش محروم کرد، این نخستین بار بود که به شهروندان خارجی اجازه داده می‌شد به جامو و کشمیر وارد شوند.

مارتا نوسبام: یا با هم پیروز می‌شویم یا با هم شکست می‌خوریم

هوگو آلکونادا مون

نوسبام ــ که پیش از تدریس در دانشگاه شیکاگو در دانشگاه‌های هاروارد، براون و آکسفورد درس داده، در سال 2012 «جایزه‌ی شاهزاده‌ی آستوریاس» را به دست آورده و 63 دکترای افتخاری به او اهدا شده است ــ با شور و حرارت از اهمیت فلسفه در این دوران بحرانی سخن می‌گوید: «نوعی احساس اضطرار وجود دارد. و فلسفه اضطراری است.»

فرار به مکزیک

دنیل ری

مکزیک شهرتی دیرین در پذیرش مقامات سیاسی مخلوع و مخالفان سیاسی دارد: لوئیس بونوئل، فیلمساز تبعیدیِ اسپانیایی، برادران کاسترو، ارنستو چه گوارا و محمد رضا پهلوی تنها چند نمونه‌ی مشهور از این پناهجویان‌اند. اما همه فرجام خوشی نداشتند از جمله مهم‌ترین پناهجوی مکزیک، لئون تروتسکی.

مگر ایران هم عرب دارد؟

مریم حسین‌خواه

«بارها در سفر به شهرهای مختلف ایران، وقتی می‌فهمیدند من عرب هستم، تعجب می‌کردند و می‌گفتند از کجا آمده‌ای؟ مگر ایران هم عرب دارد؟» آمنه هانی، زن عربی که مددکار اجتماعی بهزیستی اهواز بوده، تنها کسی نیست که بارها در برابر چنین سؤال‌هایی توضیح داده که شماری از مردم ایران، عرب هستند و تعجب کرده که دیگران چیزی دربارهی مردم عرب هموطنشان نمی‌دانند.

جاذبه‌ی فاشیسم

جاناتان ولف

عصر ما عصر فرمان‌روایی «انسان‌های قدرتمند» است: رهبرانی که تصور می‌کنند برای این انتخاب شده‌اند که اراده‌ی مردم را به کرسی بنشانند. وای به حال کسی یا چیزی که سر راه آنها بایستد، چه اپوزیسیون سیاسی باشد، چه دادگاه، رسانه یا مردمان دلیر. در حالی که این نگهبانانِ آزادی دیو و دد خوانده، نادیده انگاشته و نابود می‌شوند، گروه‌های آسیب‌پذیر، مثل پناه‌جویان، مهاجران، اقلیت‌ها و کسانی که در فقر دست و پا می‌زنند، ضربه‌ی کاری را می‌خورند.

تو، خود این جهانی

تیم پارکس، ریکاردو مانزوتی

در هر نگاه مادی‌گرایانه‌ای به مقوله‌ی خودآگاهی، مسئله‌ی آزادیِ اراده مشکلی حیاتی محسوب می‌شود. یک آدم مدرن و روشنفکر تمایل دارد که بپندارد مفهوم استعاری و غیرمادی روح فناناپذیر را کنار نهاده و در ازای آن به درکی علمی و دقیق از خودآگاهی و خودیت نائل آمده است، خودیتی که متشکل از میلیاردها نورون در مغز همراه با چند تریلیون سیناپس‌های آن و مجموعه‌ای از فرایندهای الکتریکی و شیمیایی است.

در کشاکش عادت‌ها

مهوش ثابت

شرایط کنونی عالم ما را به صلح و آشتی با خود و با دیگران فرا می‌خواند، به سرزمین‌های سبز، به آسمان آبی، به هوای پاک، به چشمه‌های روشن جاری. شرایط کنونی دنیا ما را به بازتعریف زندگی فرا می‌خواند.

دودِ «دیگرسازی» از افغان‌ها و اقلیت‌ها به چشم کل جامعه‌ی ایران می‌رود

عزیز حکیمی در گفتگو با سپهر عاطفی

آیا ایده‌ی ایران بزرگ فقط همین است که افغانستان و تاجیکستان را بنا به دلایل تاریخی ــ با برداشت‌های غلط ــ متعلق به ایران بدانیم؟ همین کافی است؟ یا این‌که قرار است ایران بزرگ جایی باشد که در آن همه‌ی افراد با حفظ هویت و فرهنگ و زبان‌های محلی خودشان به شکلی یکسان و برابر با هم تعامل داشته باشند.

آیا رهبران زن در مدیریت بحران ویروس کرونا موفق‌تر بوده‌اند؟

جون هنلی و النور اینج روی

از آلمان تا نیوزیلند و از دانمارک تا تایوان، زنان با اعتماد به نفس بحران ویروس کرونا را مدیریت کرده‌اند. البته بسیاری از کشورهایی هم که رهبران مرد دارند ــ ویتنام، جمهوری چک، یونان، استرالیا ــ عملکرد موفقیت‌آمیزی داشته‌اند. اما رهبران زن به ندرت عملکرد بدی داشته‌اند.

تهران؛ شهر بناهای متروک

الهه رضوی

تهران پر است از بناهای متروک و خانه‌های رها شده. دری که قفل بزرگی به آن زده‌اند که سال‌هاست باز نشده، پنجره‌هایی با شیشه‌های شکسته و پرده‌های چرک‌مرده که اگر بهشان دست بزنی پودر می‌شوند و بر زمین می‌ریزند، دیوارها و سقف‌های فروریخته، ساختمان‌هایی که دهه‌هاست نوری وارد آنها نشده.

 پناهجویان در موقعیت همه‌گیری کووید-۱۹

بیلگین آیاتا

آن‌چه رهبران اروپایی از آن سخن می‌گویند اقتصادهای ملی، نظام‌های بهداشت عمومی ملی، و نظام‌های آموزشی ملی است. بااین‌همه، در مقابل ناسیونالیسم تفرقه‌افکنانه‌ی رهبرانی که سودای فاشیسم را در سر دارند، خطابه‌های ناسیونالیستی مرکل و مکرون درباره‌ی بحران بر مراقبت، رعایت و همبستگی تأکید کرده‌اند.

گاهی کاری نکردن بهترین شکل مقاومت است

گوییلیم دیوید بلانت

اگر حقوق شما پایمال شده باید چاره‌ای داشته باشید. در حالت طبیعی راه چاره قانون و دادگاه‌ها هستند اما وقتی با نوعی بی‌عدالتیِ سخت و همه‌سویه رو‌به‌رو می‌شویم راه چاره مقاومت است. اما هنگامی که دیگران دارند مقاومت می‌کنند و ما با اهدافشان همدل‌ایم چه باید کرد؟ پاسخ غافلگیرکننده است.

از قرنطینه‌ی زندان تا قرنطینه‌ی خانگی

ایقان شهیدی

با دست‌بند و پابند بودم، در اتوموبیل انتقال زندانیان از زندان اوین به زندان رجائی‌‌شهر (گوهردشت). خودرویی که با آن به سمت رجائی‌شهر می‌رفتیم کامیونی سربسته بود که همگی ما در اتاق بزرگ بسته‌ی انتهایی‌اش بودیم. نزدیک به بیست نفر بودیم، روبه‌روی هم نشانده بودنمان و می‌توانستیم همدیگر را ببینیم و با هم صحبت کنیم.

جودیت شکلر، نظریه‌پرداز تعلق خاطر

سامانتا اشندن و اندریاس هس

شکلر که بود و چه حرفی برای گفتن داشت که اینقدر مهم است؟ چه شد که بسیاری از نظریه‌پردازان سیاسی و حقوقی این دختر یهودی مهاجر اهل لتونی را یکی از مهم‌ترین اندیشمندان سیاسی قرن بیستم به حساب آوردند؟

بحران انسانی در ترکیه، ناکارآمدی‌های اروپا را عیان می‌کند

الیف شفق

پاسخ به این پرسش که اروپا برای ترکیه چه جایگاهی دارد، به طور چشمگیری در طول ۱۰ سال اخیر تغییر کرده است. وقتی ترکیه از نزدیکی با اروپا پا پس کشید و به ملیگرایی، اسلامگرایی و اقتدارگرایی پوپولیستی، و حتی بدتر، به زنستیزی و تبعیض جنسیتی رو آورد، در مقابلْ نظر اروپاییها نیز نسبت به ترکیه به شکلی سیستماتیک منفی شد.