تاریخچه‌ی ایدز و مواجهه با آن تنها به مراقبتهای پزشکی خلاصه نمیشود بلکه محرومیت‌های اجتماعی و مبارزات سیاسی را نیز دربرمیگیرد. همچون بسیاری از دیگر بیماری‌های همه‌گیر، الگوهای تبعیض‌آمیز و نابرابری بر این بیماری هم تأثیرگذار بوده است و شیوع ابتدایی آن در میان گروه‌های حاشیهنشین به همجنسگراهراسی، نژادپرستی و بیاعتنایی به معتادان به مواد مخدر انجامیده است.
سالمندان و افرادی که ناتوانی جسمی دارند یا در خانه به اینترنت دسترس ندارند، برای انجام کارهای خود وابسته به دیگران‌اند. ثبت‌نام‌ها اینترنتی است و بسیاری خدمات فقط الکترونیکی ارائه می‌شود. در نتیجه کسب و کارِ کافی‌نت‌ها پررونق شده است. کافی‌نت‌ها در حقیقت شکل مدرن شده‌ی عریضه‌نویسانی هستند که تا همین یک دهه پیش در پیاده‌روهای دادگستری می‌نشستند و برای مراجعان بی‌سواد و غیرمطلع عریضه و شکواییه می‌نوشتند.
«بارها در سفر به شهرهای مختلف ایران، وقتی می‌فهمیدند من عرب هستم، تعجب می‌کردند و می‌گفتند از کجا آمده‌ای؟ مگر ایران هم عرب دارد؟» آمنه هانی، زن عربی که مددکار اجتماعی بهزیستی اهواز بوده، تنها کسی نیست که بارها در برابر چنین سؤال‌هایی توضیح داده که شماری از مردم ایران، عرب هستند و تعجب کرده که دیگران چیزی درباره‌ی مردم عرب هموطنشان نمی‌دانند.
حزب حاکم بهارتیا جاناتا پارتی (بی‌جی‌پی) همه‌ی ساکنان آسام را مجبور کرده که یا اثبات کنند شهروندان هند هستند یا با دستگیری، اخراج و محرومیت‌های جدی مواجه شوند. در این‌جا یعنی در آسام، بی‌جی‌پی فرایند آزار قانونی مسلمانان را آغاز کرده است، آزاری که موج‌هایی از اعتراض را در سراسر کشور به دنبال داشته و طی آن چند‌ده‌نفر کشته شده‌اند، هزاران نفر به زندان افتاده‌اند، و گروه‌های خشمگین مردم به جوامع اقلیت حمله کرده‌اند.
حذف گزینه‌ی «سایر ادیان» از ستونِ مذهبِ سایتِ ثبتِ نام کارت ملی هوشمند را می‌توان شکلی از رویکرد روش‌مند و غیرمستقیمِ بخشی از حکومت ایران دانست که در طی دو دهه‌ی گذشته غالباً مورد استفاده قرار گرفته تا حقوق شهروندی دگراندیشان از جمله بهائیان را سلب و در نتیجه حذف ایشان از صحنه‌ی جامعه را عملی کنند.
مفهوم ملت و تاریخ شکل‌گیری آن، مفهوم هویت ملی و سویه‌های متفاوت آن و نیز پیوندش با ناسیونالیسم، موضوع قومیت‌ها، اهمیت زبان و مبانی حقوق شهروندی از جمله مباحثی است که این بار با دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوق‌دادن و از مؤسسین جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر و رئیس کنونی فدراسیون بین‌المللی نهادهای حقوق بشر در میان گذاشتیم.