جغرافیا علیه تاریخ

«قرن بیست و یکم، رنسانس زنانه یا واپس‌گرایی؟» محور بحث‌های ارائه‌شده در بیست و هشتمین کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان ایران بود که از نهم تا یازدهم ژوئن در فلورانسِ ایتالیا برگزار شد. این بنیاد امسال شهلا شفیق، نویسنده، پژوهشگر، و فعال حقوق زنان، را به عنوان «زن برگزیده‌ی سال» انتخاب کرد.

مسئله‌ی بنيادى ايران چيست؟ دكتر محمدرضا نيكفر در پاسخ به اين سؤال تأكيد مى‌كند كه ايران مجموعه‌اى از مسائل دارد، نه يك مسئله‌ی بنيادى كه منشأ باقى مسائل باشد. 

سخنرانی دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات ۲۰۱۶

وقتی باخبر شدم که برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات شده‌ام، از خودم پرسیدم واقعاً ترانه‌های من چطور به ادبیات مربوط می‌شوند؟ درباره‌اش فکر کردم و خواستم این ارتباط را بشناسم. حالا می‌خواهم سعی کنم آن را برای شما نیز بازگو کنم. البته به احتمال زیاد، از پسش بر نخواهم آمد، ولی سعی‌ام را می‌کنم، و امیدوارم که حرف‌هایم شایان توجه و هدفمند باشند...

تصور کنید با تفنگ شکاری خود قدم‌زنان در حال عبور از جنگلی هستید و به فضای بازی می‌رسید که در آن‌جا دو تروریست با شمشیرهای آخته‌ی خود می‌خواهند سرِ ده گروگان را بیخ تا بیخ ببرند. متوجه می‌شوید که تنها راه نجات آن‌ها این است که تروریست‌ها را بکشید. چه خواهید کرد؟ آیا واکنش شما به حمله‌های این‌چنینی علیه جان و حقوق انسان‌ها همیشه یکسان است؟

شاید طبیعی باشد تصور کنیم که جامعه‌ی سالم جامعه‌ای است که در آن اکثر مردم درباره‌ی خودشان، دیگر شهروندان، و آینده‌ی مشترک‌شان دیدگاه‌های خوش‌بینانه‌ای دارند. اما در واقع به نظر می‌رسد که عکس این قضیه صادق است: بدبینیِ عمیق یکی از عناصر اصلی حفظ جامعه‌ی سالم است.

گزارش‌های رسانه‌ای درباره‌‌ی «قحطی» و مطرح کردن آن به عنوان یک «فاجعه‌ی طبیعی» مانع از این می‌شود که این پدیده و همچنین «ناامنی غذایی» را به منزله‌ی یک فرایند اجتماعی - سیاسی درک کنیم، در حالی که چنین درکی برای جلوگیری از وقوع این پدیده‌ها در آینده اهمیت ویژه‌ای دارد.

ثناء فاروق در گفت‌وگو با نشریه‌ی گوئرنیکا توضیح می‌دهد که چرا خود را نه عکاس جنگ بلکه تصویرگر زندگی روزمره در یمن می‌داند. او امیدوار است که بتواند چهره‌ی واقعی مردم این کشور را به جهانیان نشان دهد و این تصور را از اذهان بزداید که یمنی‌ها تنها به فکر کشتن یکدیگرند.

ما می‌رفتیم. جاده هم می‌رفت. پهنای جاده، و به هر سو که نگاه می‌کردی، تا چشم  کار می‌کرد، زمین خاکی بود. شهرهای سوخته از خشک‌سالیِ تابستانی که گذشته بود، بی‌حال و بی‌رمق، ولو شده بودند روی زمین، و دکل‌های یک‌شکلِ برق فشار قوی آن‌ها را به هم گره می‌زد.

در اوت سال ۲۰۰۳، هنرمند فلسطینی ساکن رام‌الله، حسن حورانی، در حالی که سعی می‌کرد برادرزاده‌اش را از دریای مدیترانه در ساحل یافا نجات دهد، غرق شد. هیچ‌کدام‌شان شنا بلد نبودند؛ دزدکی به اسرائیل رفته بودند تا ساحل یافا را ببینند، چون به عنوان فلسطینیانِ ساکنان کرانه‌ی باختری اجازه‌ی عبور نداشتند.

​دزموند توتو، اسقف اعظم و از رهبران جنبش مبارزه با آپارتاید (تبعیض نژادی)، حمایت جامعه‌ی بین‌المللی از مبارزات مردم آفریقای جنوبی و تحریم دولت نژادپرست آن کشور را دلیل «معجزه»ی شکست آپارتاید می‌داند و، با شرح دستاوردهای «کمیسیون حقیقت و آشتی»، بر نقش اساسی اعتراف و بخشش در آشتی دادن کل جامعه تأکید می‌کند.