گاهشمار مبارزات حقوق زنان در ایران
Qantara.de
مبارزهی زنان علیه حجاب اجباری، از آغاز تا امروز
۱۲۲۷
نخستین بار، طاهره قرةالعین، از رهبران جنبش بابی، با برداشتن روبنده در ملاء عام کشف حجاب کرد.
۱۲۸۵
در سالهای پس از مشروطه برخی زنان تحصیلکرده، مقالاتی در مخالفت با حجاب مینوشتند، روبندههایشان را کنار میگذاشتند و در مجامع خصوصی چادر و روسری از سر بر میداشتند.
۱۲۸۶
گروهی از زنان بیحجاب در تهران به خیابان آمدند و شعار دادند: زنده باد مشروطه، زنده باد آزادی، مشروطه به ما آزادی داده و ما باید از قیود دینی آزاد باشیم و هرطور که میخواهیم زندگی کنیم.
مشروطهخواهان مدعی شدند این زنها فاحشهاند و برای بدنام کردن مشروطهخواهان و متهم کردن آنها به بیدینی به خیابان فرستاده شدهاند.
۱۲۹۷
صدها زن، در مسجدی در تهران تحصن کردند و گفتند تا زمانی که نتوانند بدون حجاب از مسجد خارج شوند، همانجا میمانند. اما عاقبت ناگزیر با حجاب از مسجد خارج شدند.
۱۲۹۸
صدیقه دولتآبادی، صاحبامتیاز نشریهی زبان زنان، به خاطر نقد صریح حجاب تهدید به مرگ شد.
۱۲۹۹
نشریهی نامهی بانوان، به سردبیری شھناز آزاد، توقیف شد، چون نوشته بود: حجابِ خرافه و موھومات و حصار سنت، جلوی دیدگان زنان و مردان را در این کشور سد کرده است.
۱۳۰۰
فخرآفاق پارسا، مدیر مجلهی جهان زن، به دلیل نوشتن سرمقالهای که بخشی از آن دربارهی رفع حجاب بود، مورد حملهی اراذل و اوباش قرار گرفت و تبعید شد.
۱۳۰۲
شهناز آزاد به همراه همسرش ابوالقاسم آزاد «مجمع کشف حجاب» را برای «حقِ نداشتن حجاب» راهاندازی کرد، این مجمع در کمتر از یک سال تعطیل شد و ابوالقاسم آزاد هم به حبس و تبعید رفت.
۱۳۰۴
برخی زنان چادر را کنار گذاشتند و با مانتوهای بلند و گشاد در خیابان رفت و آمد میکردند.
۱۳۰۸
شش معلم زن که در شیراز برای مخالفت با حجاب، چادرهای رنگی سر کرده بودند، به دست گروهی متعصب سنگباران شدند.
۱۳۱۰
نشریهی عالم نسوان با انتشار فراخوانی مسئلهی حجاب را به بحث گذاشت و پاسخهای مخالفان و موافقان حجاب را چاپ کرد.
۱۳۱۴
قانون کشف حجاب به صورت فرمان حکومتی ابلاغ شد. بخش قابل توجهی از جنبش زنان ایران در آن دوره مخالف حجاب بودند. اما خشونت و اجبار حکومتی برای کشف حجاب را تأیید نمیکردند.
۱۳۲۰
با سقوط حکومت رضا شاه، بیحجابی اجباری لغو شد و زنان در دوران حکومت محمدرضا شاه توانستند با حجاب یا بدون حجاب در اماکن عمومی حضور داشته باشند.
۱۳۵۷
۲۴ روز پس از پیروزی انقلاب، آیتالله خمینی دستور داد که زنان در ادارات دولتی حجاب بپوشند. زنان مخالف حجاب اجباری با چندین روز تظاهرات، خواهان آزادی پوشش شدند و توانستند دستور حجاب اجباری را موقتاً به تعویق بیندازند.
۱۳۵۹
پس از صدور اولین بخشنامههای دولتی دربارهی الزام رعایت حجاب اسلامی، زنانی با لباسهای سیاه در اعتراض به حجاب اجباری مقابل ساختمان نخستوزیری تجمع و اعتراض کردند. برخی تا روزها بعد از این تجمع با لباس سیاه به محل کار میرفتند و بسیاری از آنها اخراج شدند.
۱۳۶۰
پنجم مهرماه سال ۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی با تصویب قانونی، حجاب اسلامی را در محل کار الزامی کرد و برای تخلف از آن مجازات تعیین شد.
۱۳۷۲
دوم اسفند ۱۳۷۲، هما دارابی، روانپزشک و از اعضای حزب ملت ایران، پس از یک سخنرانی علیه حجاب اجباری در میدان تجریش تهران، روسری خود را برداشت، و خودش را به آتش کشید و جان باخت.
۱۳۹۳
با آغاز کارزارهای «آزادیهای یواشکی» و «چهارشنبههای سفید»، زنان بسیاری در داخل ایران با انتشارعکسها و ویدئوهای بدون حجاب دراماکن عمومی، مخالفتشان با حجاب اجباری را علنی کردند.
۱۳۹۶
در دی ماه ۱۳۹۶ ویدا موحد، و پس از او دهها زن دیگر که به «دختران خیابان انقلاب» معروف شدند، برای اعتراض به حجاب اجباری، روی سکوها رفتند و روسریهای خود را سر چوب زدند.
۱۳۹۷
به رغم بازداشت و حبس بسیاری از زنان مخالف حجاب اجباری، مبارزه برای آزادی پوشش زنان همچنان ادامه دارد و زنان بسیاری با برداشتن روسری در خیابان، مخالفتشان را با حجاب اجباری نشان میدهند.