لیبرالیسم

داستان معروفی وجود دارد مبنی بر این که به لئوپولد برشتولد، وزیر خارجه‌ی امپراتوری اتریش-مجارستان، هشدار می‌دهند که وقوع یک جنگ بزرگ ممکن است جرقه‌ای باشد برای انقلاب در روسیه. برشتولد با ریشخند جواب می‌دهد که «و چه کسی قرار است چنین انقلابی را رهبری کند؟ لابد جناب برانشتاین که در کافه سنترال می‌‌نشیند!» جناب برانشتاین بعدها نام لئون تروتسکی را برگزید و انقلاب را رهبری کرد.

از زمان تلاطم‌های دوگانه‌ی سال 2016، یعنی ترامپ و برگزیت، شاهد انتشار کتاب‌های فراوانی در توضیح این پدیده‌ها بوده‌ایم، به‌ویژه برای لیبرال‌هایی که از این دو رویداد تکان خورده‌ و وحشت‌زده شده‌اند. جان بی. جودیس یکی از نخستین کسانی بود که به این حوزه وارد شد و درست پیش از انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری، کتاب انفجار پوپولیستی را منتشر کرد که با استقبال گسترده‌ای روبرو شد.

لیبرالیسم به مفهومی به شدت مناقشه‌برانگیز تبدیل شده است. عده‌ای آن‌ را هدیه‌ی تمدن غربی به بشریت می‌‌خوانند و عده‌ای عامل انحطاط این تمدن. سر این که لیبرال چه کسی است، لیبرالیسم چیست و چه تاریخی دارد هم حرف و حدیث فراوان است و غالباً پر از تناقض. لیبرالیسم از کجا می‌آید؟ هلنا روزنبلات در کتاب جدیدش، تاریخ گمشده‌ی لیبرالیسم: از رم باستان تا قرن بیست‌ویکم، به این موضوع می‌پردازد.