تجربه‌های جامعه‌ی مدنی در ایران (۳): درخشش جامعه‌ی مدنی در دهه‌ی سوم انقلاب

مریم حسین‌خواه

نهادهای مدنی در ایران، از اواخر دهه‌ی ۷۰ به مدت تقریباً یک دهه، دست به فعالیت‌هایی زدند که از بعد از انقلاب بی‌سابقه بود: اعضای ده‌ها سازمان غیردولتی که به فاصله‌ی کمی پس از زلزله‌ی بم در دی‌ماه ۱۳۸۲ گردهم آمدند تا یک حرکت جمعی برای کمک به بازماندگان زلزله سازماندهی کنند.

«این پاکسازی قومی است»: گزارشی از کردستان سوریه

خه‌بات عباس

در هفت سال گذشته، کردها دستاوردهای بسیاری داشتهاند. نظامی سیاسی تشکیل دادیم، دموکراسیای با مشارکت تودههای مردم که همه به آن راه داشتند و تفاوتی بین کردها، اعراب و سوریها نبود. انقلابی در حقوق زنان به راه انداختیم که الهامبخش میلیونها نفر از اعضای جنبشهای سراسر جهان شده است. اکنون تمام اینها ممکن است از بین برود. 

 

گفتگو با نگار جوادی درباره‌ی رمان «گمگشته»

منصوره شجاعی

نگار جوادی نویسنده‌ی ایرانی-فرانسوی اولین رمان خود را در سال ۲۰۱۶ به زبان فرانسه منتشر کرد. این کتاب در سال ۲۰۱۹ برنده‌ی جایزه‌ی «آلبرتین» شد. این رمان، چندین جایزه‌ی ادبی فرانسه را نیز به خود اختصاص داد. «دزاورینتال» تا کنون به دوازده زبان ترجمه شده است الّا زبان فارسی!

«یک کشور، دو ملی‌گرایی»: بحران هویتی در پس ناآرامی‌های هنگ‌کنگ

ماکس فیشر

آغاز ناگهانی اعتراضات هنگ‌کنگ که یک ماه استمرار یافته، ممکن است تنها دست‌درازی پکن نباشد بلکه تغییرات تکان‌دهنده‌ای در خود هویت هنگ‌کنگ نیز می‌تواند عامل آن باشد. اختلالات اقتصادی و موجی از مهاجرت هویت سنتی هنگ‌کنگ را تحت فشار شدیدی گذاشته است. 

دمی بیگانه‌هراس، دمی روادار: انسان موجود عجیبی است

کریستین جارت

روان‌شناسان تکاملی و اجتماعی به ما می‌گویند که انسان‌ها تمایلی عمیق و ریشه‌دار به اعتماد نکردن به «دیگری» دارند، یعنی به مردمی که به گروه یا اجتماع ما تعلق ندارند. اما یادآوری می‌کنند که سرشت ما جنبه‌ی به همان اندازه مهم دیگری هم دارد.

افسانه‌ی عصر طلایی کتاب‌خوانی

سمیر رحیم

گسترهی توجه مدام کوتاهتر میشود. دیگر حوصلهی مطالعهی درست و حسابی را نداریم. چاپ متون، فناوریِ منسوخی است و آینده به تورق کتابهای الکترونیکی و صفحات اینترنتی دارای اَبَرپیوند تعلق دارد. گوش دادن به کتابی صوتی به خوبی خواندن کتابی مناسب نیست. این استدلالها امروزه زیاد شنیده میشوند، اما آیا صحت دارند؟

شیوع سرخک در آمریکا حاصل توطئه‌پنداری؟

پیتر بینارت

طرز انتقال بعضی از بیماری‌ها نه تنها از وضع سلامتیِ روان‌شناختی مردم یک کشور بلکه از سلامتیِ فرهنگی و سیاسی آنها پرده برمی‌دارد. برای مثال، اگر در آمریکا همجنس‌گراهراسیِ نهادینه وجود نداشت و بسیاری از آمریکایی‌ها این بیماری را جزای رابطه‌ی جنسیِ همجنس‌گرایانه نمی‌دانستند، ایدز آن‌قدر به آمریکا آسیب نمی‌رساند.

مردم آمریکای لاتین دلِ ‌خوشی از دموکراسی ندارند

ماری آرانا

بیش از دویست سال قبل، سیمون بولیوار، ناجی ونزوئلا، کسی که با راه انداختن انقلاب، اسپانیایی‌‌ها را از آمریکای لاتین بیرون راند نوشت: «می‌ترسم دموکراسی‌ به جای رهایی بخشیدن، ما را نابود کند.» بیست سال بعد، ژنرال آنتونیو لوپز سانتا آنا قانون اساسی جدید مکزیک را لغو کرد و گفت: «... در این مملکت تنها حکومتی که می‌تواند دوام آورد حکومت استبدادی است.»

آیا جنگ اجتناب‌ناپذیر است؟

جفری گوردون

در سال ۱۹۳۲ بزرگترین نابغه‌ی قرن بیستم نامه‌ای اضطراری به بانفوذترین روانشناس قرن نوشت. در آن نامه، آلبرت اینشتین از زیگموند فروید پرسید «آیا راهی وجود دارد که بشریت را بتوان از تهدید جنگ رهانید؟» این نامه در همان سالی نوشته شد که شهروندان آلمانی با رأی خود حزب نازی را به قدرتمندترین حزب در آلمان تبدیل کردند.

انگشت اشاره به سمت ماه

اولگا توکارچوک

به شخصه نمی‌دانم حساسیت‌ها و دریافت‌ها و اندیشه‌های من تا چه اندازه با این زبانِ دشوار و نه چندان دقیق اما بسیار سرزنده‌ی لهستانی شکل گرفته‌اند. آیا می‌توانستم آن‌چه را که نوشتن‌اش برای من اهمیت اساسی داشته به زبان دیگری بنویسم؟ آیا باید از بابت این تقدیرِ زبانی‌ام شکرگزار باشم؟

سینمای کارگردانان جوان عرب: ‌از غمِ روزگار از دست رفته تا دیوار مرزی

فرناز سیفی

در شهر واشنگتن دی‌سی، پایتخت ایالات متحده‌ی آمریکا، یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های سینمایی سال، جشنواره‌ی فیلم‌های سینمای عرب است که هرسال در ماه اکتبر برگزار می‌شود. فرصتی برای تماشای برخی از آثار تازه‌ی نام‌های آشنای سینمای عرب و آشنایی با کارگردانان جوان‌ و تازه‌کار در گوشه‌وکنار کشورهای عرب‌زبان.

چطور زندگی به رقابتی هولناک و بی‌پایان تبدیل شد

دنیل مارکوویتس

دو دهه‌ی قبل وقتی نوشتن درباره‌ی نابرابری اقتصادی را شروع کردم، شایسته‌سالاری بیشتر نوعی راه حل به نظر می‌رسید تا یکی از علل نابرابری. اما در عمل، اکنون شایسته‌سالاری جز اقلیتی از نخبگان همه را حذف می‌کند.

چگونه ثنویت دکارت سلامت ذهنی ما را از بین برده است

جیمز بارنز

در قرن هفدهم، ثنویت دکارتیِ ماده و ذهن راه‌حلی مبتکرانه برای مشکلی بود که زائد دانستنِ خدا ایجاد کرده بود. «اندیشه‌ها»یی که تا آن زمان به منزله‌ی «تصورات خدا» ذاتیِ طبیعت به شمار می‌رفت از شرّ سپاه ظفرمندِ علم تجربی نجات پیدا کرد و جای امنی در حوزه‌ای جداگانه به نام «ذهن» یافت. 

امپراتوری عثمانی، نسخه‌ی دوم؟

اَلِو اسکات

سقوط امپراتوریِ ۶۰۰ ساله‌ی عثمانی پایان دورانی شگرف از تنوع را رقم زد. این امپراتوری در نقطه‌ی اوج خود از مکه تا بوداپست، از الجزیره تا تفلیس و از بغداد تا کریمه امتداد داشت و میلیون‌ها نفر را از ادیان و اقوام مختلف به یکدیگر پیوند می‌داد. یک شهروند عثمانی ممکن بود...

جنسیت و بهروزی

ویکتوریا بیتمن

بدن زنان یکی از بزرگترین میدان‌های نبرد سیاسی در زمانه‌ی ما است. بدن زنان مسئله‌ای است که در اصل باید شخصی باشد اما سیاسی است.

تجربه‌های جامعه‌ی مدنی در ایران (۲): فرود و فراز در دهه‌های ۶۰ و ۷۰

مریم حسین‌خواه

از اوایل دهه‌ی ۷۰ بود که در نتیجه‌ی تغییرات درون جامعه‌ی ایران و تحولات بین‌المللی، شاهد شکل‌گیری جامعه‌ی مدنی هستیم. جامعه مدنی‌ای که شاید بتوان آن را متفاوت از آنچه دانست که در دوران شاه و حتی در سال‌های نخست پس از انقلاب تجربه شده بود.