بیماری کووید-۱۹ شاید یکی دیگر از رخدادهایی باشد که هر قرن یک بار پیش می‌آید. اگر بعضی پیش‌بینی‌های غم‌انگیز درباره‌ی کووید-۱۹ تحقق یابد، جهان با بدترین بحران زمانه‌ی صلح در دوران مدرن مواجه خواهد شد. متأسفانه این بحران در روزگاری رخ داده که اوضاع سیاسی تیره و تار است، شبیه آن‌چه در اوایل دهه‌ی ۳۰ رخ داد، زمانی که همکاری‌های بین‌المللی بسیار محدود بود و بسیاری از دولت‌ها به دنبال سیاست‌های ناسیونالیستی «همسایه‌ات را فقیر کن» بودند.
فرانک اسنودن، تاریخ‌نگار، می‌گوید همه‌گیری‌هایی مانند شیوع ویروس کرونا آیینه‌ای در برابر بشریت است که روابط اخلاقی انسان‌ها را منعکس می‌کند.
چرا میانگین سالانه‌ی حقوق زنانِ دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر در اکثر کشورها به نحو چشمگیری پایین‌تر از میزان درآمد مردان (با همان مدرک آموزشی) است؟ چرا پسران و مردان، در خانه و مدرسه و محل کار، به پرخاشگری و تسلط بر موقعیت گرایش دارند، در حالی که دختران و زنان به دلسوزی و نمایش رفتاری بیشتر «حمایتی» گرایش دارند؟
وویچِیخ اسمارزوفسکی، که با فیلم قبلی خود «نفرت» (۲۰۱۶) به شهرتی چشمگیر در لهستان دست یافته بود، این بار فساد کلیسای کاتولیک را دستمایه‌ی آفرینش اثری کرده که خشم برخی از سیاستمداران محافظه‌کار حاکم بر لهستان را برانگیخته است. برای مثال، یاروسلاو سِلین، معاون وزیر فرهنگ لهستان، اسمارزوفسکی را به ترویج «کلیشه‌های منفی و برخورد نامنصفانه با کلیسا» متهم کرده است. مهم‌ترین برنامه‌ی خبریِ تلویزیون دولتی لهستان هم این فیلم را «حمله‌ی بی‌رحمانه و نادرستِ دیگری به کلیسای کاتولیک» خوانده است.
در حالی که ویروس کرونا اروپا را در می‌نوردد، پرسش‌هایی در خصوص وابستگی اقتصادی به چین، مخاطرات سفرهای هوایی، تغییرات اقلیمی، و شکل‌گیری نوع تازه‌ای از نژادپرستی در سیاست‌ورزی پوپولیستی مطرح شده است.
ما گزافه‌گویی می‌کنیم، دروغ می‌گوییم، مزخرف می‌گوییم، شوخی و مزاح می‌کنیم، رمان می‌نویسیم، استعاره به کار می‌بریم و کنایه و طنز. در تمام این موارد روشن است که ما واقعاً حقیقت را بر مبنای بهترین شواهد موجود، آن‌گونه که می‌دانیم، بیان نمی‌کنیم. اما تفاوت‌های زیادی میان این پدیده‌ها وجود دارد.
دیوارنویسی‌ها گاهی صریح است و گاهی در لفافه. یکی مستقیم پیام می‌دهد «همجنس‌گرایی بیماری نیست، همجنس‌گراستیزی بیماری اجتماعی است». و دیگری با زبان شعر می‌گوید «برافشان تا فرو ریزد هزاران جان ز هر مویت».
حدود یک هفته پس از آن‌که هواپیمای اوکراینی را با موشک زدند، رضا کیانیان چکش به دست روی سکویی در تالار هتل پارسیان آزادی در تهران ایستاده بود و بالاترین قیمت پیشنهادی برای خرید تابلوها را با صدای بلند اعلام می‌کرد: ۳.۲ میلیارد تومان برای نقاشی «قوس آبی نیلگون» از حسین زنده‌رودی، ۱.۹ میلیارد تومان برای تابلوی «طبیعت بی‌جان» از منوچهر یکتایی، ۱.۶ میلیارد تومان برای «خوابم یا بیدارم» از فرهاد مشیری و ...
«به هم‌نشینِ روز و شب و همراهِ تلخ و شیرین‌شان تشبیه می‌کنند. در داستان و شعر و ترانه‌ها جایگاه‌شان رفیع است و وقتی سخن از فداکاری باشد زنان موجوداتی هستند که جان‌شان در ذات خود برای مراقبت آفریده شده، انگار که می‌توانند تمام روزهای عمرشان را بی هیچ دریغ و چشم‌داشتی صرف خانه و خانواده کنند. اما این تنها یک سوی ماجرای جهان است، جهانی که از روز نخست دو سو داشت. شما می‌گویید عشق، ما می‌گوییم کار بی‌جیره و مواجب».
حدود ۶.۷ میلیون نفر به خاطر فرار از خشونت جنگ داخلى، سوریه را ترک کرده‌اند. بخشى از آنها راهى اروپا شده‌اند. اما ترکیه و لبنان هم به ترتیب حدود ۳.۶ میلیون و ۱.۵ میلیون نفر را پذیرفته‌اند. هرچند آن گروهى که اردن به عنوان پناهنده‌ی جنگى پذیرفته کمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است.
بیماری‌های واگیردار، مانند بلایا، آشکارکننده‌ی حقایق زیربنایی جوامعی‌اند که دچارشان می‌شوند. چینی‌ها به خاطر پنهان‌کاری نظامشان و فرهنگ دیوان‌سالارِ سلسله‌مرتبه‌ایِ خود بهای سنگینی پرداخته‌اند. در مقابل، یکی از دلایلی که ایتالیایی‌ها وحشت و هراس زیادی ندارند این است که آنان به نظام بهداشت عمومی، و در معنایی گسترده‌تر به خود نظام، اطمینان دارند.
از تبعیض تحصیلی و تعرض جنسی در ایتالیا تا مداخله‌ی دین در تعریف مادری در آرژانتین، از ناسیونالیسم جنسیت‌زده در شیلی تا قتل‌های ناموسی در ترکیه، و از سرکوب میل جنسیِ زنانه در روسیه تا خرافات زن‌ستیزانه و تشدید شوک روحی مادران داغ‌دیده در کوزوو، زنان با محرومیت‌ها و دشواری‌های گوناگونی روبه‌رو بوده و هستند. عرفان ثابتی به مناسبت روز جهانی زن (۸ مارس) به معرفی و مرور مختصر ۹ فیلم جدید پرداخته است که در یک سال اخیر در جشنواره‌های بین‌المللی درخشیده‌اند.
چهار دهه پس از استقرار حکومت اسلامی در ایران، حقوق زنان در ایران چه وضعیت و چشم‌اندازی دارد و در آستانه‌ی تغییرات احتمالی در آینده‌ی سیاسی کشور، زنان چه نقش و سهمی در این تغییرات خواهند داشت؟ با هایده مغیثی، استاد بازنشسته‌ی جامعه‌شناسی و مطالعات زنان در دانشگاه یورک در تورنتو گفت‌وگو کردیم و از او درباره‌ی کتاب جدیدش که بازخوانی شیوه‌ی برخورد نیروهای سیاسی با مبارزات زنان در سال‌های نخست پس از انقلاب است، پرسیدیم.
در پنج‌شنبه‌ی برفی ۱۷ اسفند ۱۳۵۷ و چند روز پس از آن با به خیابان آمدن خودبه‌خودی زنان برای نه گفتن به چماقِ «یا روسری یا توسری» جنبش زنان در ذهن منِ بیست‌وپنج‌ساله معنا و مفهومی روشن پیدا کرد. از آن به بعد بود که ارزش و اهمیت جنبش در نگاه و خیال من پررنگ شد. در همه‌ی این سال‌ها هر نمودی از خشونت نظامِ ولایی با زنان و هر نشانی از کنش یا واکنش اعتراضیِ آنها در برابر تبعیض و زورگویی من را به یاد آن روزها می‌اندازد.
محمود درویش، مانند پیامبران، میان سه زمان: گذشته‌ی تراژیکِ «نکبت» فلسطینی، حالِ اشغال و تبعید، و آینده‌ای با امید به رهایی قرار دارد. زینت حلبی با قرار دادن او در چارچوب دوران روشنگری عرب و جهان پس-از-بهارِ عربی، رهایی فلسطین را به عنوان راهی برای رستگاری کل بشریت ارائه می‌دهد.
آن‌چه هدف اصلی بوده فراهم آوردن مجموعه‌ای در جهت روشنگری مفهوم «ایران فرهنگی» بوده است. بنابراین، از کسانی دعوت کرده‌ایم که با مؤلفه‌های مختلف ایران و فرهنگ سر و کار داشته‌اند و دارند، گرچه همه‌ی کسانی که دعوت شده‌اند نتوانسته‌اند به دعوت ما پاسخ گویند. همچنین با دعوت از خانم فرزانه خجندی، عزیز حکیمی، شهزاده سمرقندی، اسفندیار آدینه از تاجیکستان و ازبکستان و افغانستان سعی کرده‌ایم تنوعی در مشارکت‌کنندگان داشته باشیم که به نحوی تنوع حوزه‌ی ایران فرهنگی را نشان دهد. اما این مجموعه را صرفاً گامی اولیه برای مباحث ایران فرهنگی می‌دانیم و ناچار از آن‌چه در نظر داشته‌ایم تنها بخشی منعکس شده است.
دوستان عزیز، رفقا و اهل قلم، محل تجمع امروز ما نزدیک به همان جایی است که چهار روز قبل گروهی فاشیستِ مسلح، به تحریک اعضای حزب حاکم، با پشتیبانی و حمایت فعال نیروهای پلیس، مطمئن از هواداری ۲۴ ساعته‌ی بخش وسیعی از رسانه‌های جمعی الکترونیک، و آسوده خاطر از عدم برخورد محاکم قضایی، به مسلمانان محلات کارگرنشین شمال شرقی دهلی حمله کردند و تعدادی از آنها را به قتل رساندند.
سیاست هویت‌محور ــ ملی و شخصی ــ ما را در چند سال گذشته به مسیرهایی کشانده است که انتظارش را نداشته‌ایم. صبح یکشنبه‌ای در اواسط اکتبر، این سیاست من را در مسیری یک مایلی در شهری در سواحل جنوبی انگلیس، به یک مرکز اجتماعات کشاند تا رأی خود به نامزدهای انتخابات پارلمانی لهستان در ورشو را به صندوق بیندازم. اروپایی بودن چه معنایی دارد و دیگر این‌که بخشی از یک ملت بودن چه معنایی دارد، هر قدر هم مردم آن ملت چندپاره شده باشند.
سرکوب خشونت‌بار اعتراضات مردمی در آبان‌ماه امسال، نگرانی از خطر جنگ بین ایران و آمریکا و شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی در دی‌ماه، سلسله اتفاقاتی بودند که بخش بزرگی از ایرانیان را در داخل و خارج کشور با اندوه و خشمی جمعی روبه‌رو کرده است. پرستو فروهر، هنرمند؛ مهدی میناخانی، روان‌درمانگر؛ و سپینود ناجیان، نویسنده، درباره‌ی چگونگی مواجهه با این تجربه‌ی جمعی نوشته‌اند.
وقایع جنگ داخلی ناتمام سوریه احتمالاً بیشتر از هر نبرد دیگری در تاریخ به ثبت رسیده است. بسیاری از حوادث این جنگ به صورت زنده مخابره شده، و حاضران و شاهدان هم فیلم‌های آماتور و شخصی‌شان را منتشر کرده‌اند. با وجود این، به نظر می‌رسد که این سونامی تصاویرْ جنگ را به جای شفاف‌سازی، مبهم جلوه می‌دهد، جنگی پیچیده که طرف‌های بسیاری در آن حضور دارند.
«شیطان وجود ندارد» فیلمی چهار اپیزودی است و مضمون اصلی آن مسئولیت شخصی و پیامدهای آری یا نه گفتن به قدرت است. فیلم بدون پروانه‌ی ساخت تهیه شده و با محدودیت‌های بسیاری روبه‌رو بوده اما در ساختار فیلم اثری از این محدودیت دیده نمی‌شود و از این نظر با فیلم‌های «تاکسی» و «پرده» از جعفر پناهی متفاوت است.
